295
علم و حكمت جلد اوّل

۷۹۸.امام على عليه السلام :دانشمندى سخنور و يا شنوايى فراگيرنده باش و مبادا كه سوّمى باشى .

۷۹۹.امام على عليه السلام :اگر دانشمندى سخنور نيستى ، شنوايى فراگيرنده باش .

۸۰۰.امام على عليه السلام :خطاب به كميل بن زياد ـ : اى كميل! اين دلها همچون ظرف اند كه بهترين آنها پرگنجايشترين آنها نسبت به خير و نيكى است و مردم سه گونه اند : دانشمند ربّانى ، دانشجوى راه نجات و بى سروپايان پستى كه به دنبال هر بانگى روان باشند . از نور دانش پرتوى بر نگرفته و به ستون استوارى پناه نبرده اند . در اينجا ـ اشاره حضرت با دست به سينه اش ـ دانشى [فراوان ]نهفته است . كاش براى آن حاملانى مى يافتم . به حاملانى تيزهوش ولى غيرقابل اعتماد برخورده ام كه دين را ابزار دنيا مى كنند و از حجّتهاى خدا بر ضدّ كتابش و از نعمتهاى او بر معصيتها يارى مى جويند . واى بر حامل حقّى كه به سوى حقّ نگرايد و با نخستين شبهه ، شكّ در دلش زبانه كشد و نداند كه حقّ كجاست . چون سخن گويد خطا كند و اگر خطا رود نفهمد . دلباخته چيزى است كه حقيقتش را نمى داند . پس براى كسى كه مفتونش گردد ، فتنه است . همه خير در اين است كه خداوند دينش را به كسى بشناساند و در نادانى انسان همين بس كه دينش را نشناسد .

۸۰۱.امام باقر عليه السلام :دانشمندى نيك باش و به فراگيرى نيكى بپرداز .

۸۰۲.امام صادق عليه السلام :مردم سه گونه اند : دانشمند و دانشجو و بى سر و پايان بيهوده .

۸۰۳.امام صادق عليه السلام :دوست ندارم كه جوانان شما را جز در اين دو حالت ببينم : يا دانشمند يا دانشجو كه سوگند به آنكه محمّد صلى الله عليه و آله را به حقّ برانگيخت اگر چنين نكند ، كوتاهى كرده است و اگر كوتاهى كند ، تباه گرداند و اگر تباه گرداند ، گناه كند و اگر گناه كند ، در آتش ساكن شود .

۸۰۴.امام صادق عليه السلام :سزا نباشد آنكه دانشمند نيست ، خوشبخت شمرده شود و آنكه مهربان نيست ، ستوده به شمار آيد .


علم و حكمت جلد اوّل
294

۷۹۸.عنه عليه السلام :كُن عالِمًا ناطِقًا أو مُستَمِعًا واعِيًا ، وإيّاكَ أن تَكونَ الثّالِثَ ۱ .

۷۹۹.عنه عليه السلام :إذا لَم تَكُن عالِمًا ناطِقًا فَكُن مُستَمِعًا واعِيًا ۲ .

۸۰۰.عنه عليه السلامـ لِكُمَيلِ بنِ زِيادـ : يا كُمَيلُ ، إنَّ هذِهِ القُلوبَ أوعِيَةٌ ، فَخَيرُها أوعاها لِلخَيرِ . والنّاسُ ثَلاثَةٌ : فَعالِمٌ رَبّانِيٌّ ، ومُتَعَلِّمٌ عَلى سَبيلِ نَجاةٍ ، وهَمَجٌ رَعاعٌ أتباعُ كُلِّ ناعِقٍ ، لَم يَستَضيؤوا بِنورِ العِلمِ ولَم يَلجَؤوا إلى رُكنٍ وَثيقٍ . إنَّ ها هُنا لَعِلمًا ـ وأشارَ بِيَدِهِ إلى صَدرِهِ ـ لَو أصَبتُ لَهُ حَمَلَةً ! لَقَد أصَبتُ لَقِنًا ۳ غَيرَ مَأمونٍ يَستَعمِلُ الدّينَ لِلدُّنيا ، ويَستَظهِرُ بِحُجَجِ اللّهِ عَلى كِتابِهِ ، وبِنِعَمِهِ عَلى مَعاصيهِ ، اُفٍّ لِحامِلِ حَقٍّ لا يُصَيِّرُهُ لَهُ ، يَنقَدِحُ الشَّكُّ في قَلبِهِ بِأَوَّلِ عارِضٍ مِن شُبهَةٍ ، لا يَدري أينَ الحَقُّ ، إن قالَ أخطَأَ ، وإن أخطَأَ لَم يَدرِ ، مَشغوفٌ بِما لا يَدري حَقيقَتَهُ ، فَهُوَ فِتنَةٌ لِمَنِ افتُتِنَ بِهِ ، وإنَّ مِنَ الخَيرِ كُلِّهِ مَن عَرَّفَهُ اللّهُ دينَهُ ، وكَفى بِالمَرءِ جَهلاً أن لا يَعرِفَ دينَهُ . ۴

۸۰۱.الإمام الباقر عليه السلام :اُغدُ عالِمًا خَيرًا ، وتَعَلَّم خَيرًا ۵ .

۸۰۲.الإمام الصادق عليه السلام :النّاسُ ثَلاثَةٌ : عالِمٌ ، ومُتَعَلِّمٌ ، وغُثاءٌ ۶۷ .

۸۰۳.عنه عليه السلام :لَستُ اُحِبُّ أن أرَى الشّابَّ مِنكُم إلاّ غادِيًا في حالَينِ : إمّا عالِمًا أو مُتَعَلِّمًا ، فَإِن لَم يَفعَل فَرَّطَ ، فَإِن فَرَّطَ ضَيَّعَ ، وإن ضَيَّعَ أثِمَ ، وإن أثِمَ سَكَنَ النّارَ والَّذي بَعَثَ مُحَمَّدًا صلى الله عليه و آله بِالحَقِّ ۸

۸۰۴.عنه عليه السلام :لا يَنبَغي لِمَن لَم يَكُن عالِمًا أن يُعَدَّ سَعيدًا ، ولا لِمَن لَم يَكُن وَدودًا أن يُعَدَّ حَميدًا ۹ .

1.غرر الحكم : ۷۱۵۵

2.غرر الحكم : ۴۰۹۰ .

3.أي فهما غير ثقة (النهاية : ۴ / ۲۶۶) .

4.جامع بيان العلم : ۲ / ۱۱۲ ، وراجع ص ۴۸ خيرٌ من المال .

5.المحاسن : ۱ / ۳۵۵ / ۷۵۲ عن محمّد بن خالد البرقي رفعه .

6.الغُثاء : أرذال الناس وسَقَطهم (النهاية : ۲ / ۳۴۳) .

7.الكافي : ۱ / ۳۴ / ۲ ، الخصال : ۱۲۳ / ۱۱۵ ، بصائر الدرجات : ۹ / ۵ كلّها عن أبي خديجة و ح ۴ عن أبي سلمة وص ۸ / ۳ عن سالم .

8.أمالي الطوسي : ۳۰۳ / ۶۰۴ عن أبي قتادة .

9.تحف العقول : ۳۶۴ .

  • نام منبع :
    علم و حكمت جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: رضا برنجکار، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 110731
صفحه از 443
پرینت  ارسال به