145
علم و حكمت جلد اوّل

فصل ششم: ويژگيهاى حكيمان

أ ـ ويژگيهاى اثباتى

۳۷۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر گاه مؤمن را ساكت ديديد ، بدو نزديك شويد كه القاى حكمت مى كند .

۳۷۵.امام على عليه السلام :دستآورد حكمت ، زيبا ساختن سخن و به كارگيرى مداراست .

۳۷۶.امام على عليه السلام :خاموشى ، حكمت و سكوت ، سلامت است .

۳۷۷.امام كاظم عليه السلام :كم گويى ، حكمت بزرگى است . پس همواره ساكت باشيد كه آسايش نيكو و سبك بارى از بار گران و گناهان است .

۳۷۸.امام رضا عليه السلام :از نشانه هاى فقه ، بردبارى و دانش و سكوت است . سكوت درى از درهاى حكمت است . سكوت ، محبّت مى آورد و راهنماى هر گونه خيرى است .

۳۷۹.انس :لقمان نزد داود بود و وى به بافتن زره سرگرم بود و آن را با دستش به اين گونه ، حلقه حلقه مى كرد . لقمان به شگفت آمد و خواست كه از او بپرسد ، ولى حكمتش مانع از آن شد . هنگامى كه داود كار را تمام كرد ، آن را بر خود آويخت و گفت : اين چه زره خوبى براى جنگ است . لقمان گفت : سكوت از حكمت است و عامل آن اندك . من مى خواستم از تو بپرسم ، ولى سكوت كردم تا خود مرا بى نياز كردى .


علم و حكمت جلد اوّل
144

الفصل السّادس: خَصائِصُ الحُكَماء

أ : الخَصائِصُ الإِيجابِيَّةُ

۳۷۴.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إذا رَأَيتُمُ المُؤمِنَ صَموتًا فَادنوا مِنهُ فَإِنَّهُ يُلقِي الحِكمَةَ ۱ .

۳۷۵.الإمام عليّ عليه السلام :كَسبُ الحِكمَةِ إجمالُ النُّطقِ ، واستِعمالُ الرِّفقِ ۲ .

۳۷۶.عنه عليه السلام :الصَّمتُ حُكم ۳ ، والسُّكوتُ سَلامَةٌ ۴ .

۳۷۷.الإمام الكاظم عليه السلام :قِلَّةُ المَنطِقِ حُكمٌ عَظيمٌ ، فَعَلَيكُم بِالصَّمتِ فَإِنَّهُ دَعَةٌ حَسَنَةٌ ، وقِلَّةُ وِزرٍ ، وخِفَّةٌ مِنَ الذُّنوبِ ۵ .

۳۷۸.الإمام الرضا عليه السلام :مِن عَلاماتِ الفِقهِ : الحِلمُ والعِلمُ والصَّمتُ ، إنَّ الصَّمتَ بابٌ مِن أبوابِ الحِكمَةِ ، إنَّ الصَّمتَ يَكسِبُ المَحَبَّةَ ، إنَّهُ دَليلٌ عَلى كُلِّ خَيرٍ ۶ .

۳۷۹.أنَسٌ :إنَّ لُقمانَ كانَ عِندَ داوُدَ وهُوَ يُسرِدُ ۷ الدِّرعَ فَجَعَلَ يَفتِلُهُ هكَذا بِيَدِهِ ، فَجَعَلَ لُقمانُ يَتَعَجَّبُ ويُريدُ أن يَسأَلَهُ ويَمنَعُهُ حِكمَتُهُ أن يَسأَلَهُ ، فَلَمّا فَرَغَ مِنها صَبَّها عَلى نَفسِهِ ، فَقالَ : نِعمَ دِرعُ الحَربِ هذِهِ . فَقالَ لُقمانُ : الصَّمتُ مِنَ الحِكمَةِ وقَليلٌ فاعِلُهُ ، كُنتُ أرَدتُ أن أسأَلَكَ فَسَكَتُّ حَتّى كَفَيتَني ۸ .

1.تحف العقول : ۳۹۷ عن الإمام الكاظم عليه السلام ، تنبيه الخواطر : ۱ / ۹۸ و ص ۱۰۶ و فيهما «صموتا وقورا» .

2.غرر الحكم : ۷۲۲۳ .

3.في الحديث «ادعُ اللّه َ أن يَملأَ قَلبِي عِلما وحُكما»: أي حِكمَةً (مجمع البحرين : ۱ / ۴۴۰) .

4.تحف العقول : ۲۲۳ ، تنبيه الخواطر : ۱ / ۱۰۴ عن رسول اللّه صلى الله عليه و آله ؛ شعب الإيمان : ۴ / ۲۶۴ / ۵۰۲۶ عن أنس عن لقمان و ح ۵۰۲۷ ، مسند الشهاب : ۱ / ۱۶۸ / ۲۴۰ ، إحياء العلوم : ۳ / ۱۶۴ والثلاثة الأخيرة عن أنس عن رسول اللّه صلى الله عليه و آلهوفيها «وقليل فاعله» بدل «والسكوت سلامة» ، وراجع الزهد لابن حنبل : ۱۳۲ .

5.تحف العقول : ۳۹۴ و ص ۵۰۲ عن عيسى عليه السلام .

6.الكافي : ۲ / ۱۱۳ / ۱ ، الخصال : ۱۵۸ / ۲۰۲ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ۱ / ۲۵۸ / ۱۴ وفيه «الفقيه» بدل «الفقه» وكلّها عن أحمد بن محمّد بن أبي نصر البزنطي ، تحف العقول : ۴۴۵ ، قرب الإسناد : ۳۶۹ / ۱۳۲۱ ، الاختصاص : ۲۳۲ .

7.السرد : نسج حَلَقِ الدِرع ، ومنه قيل لصانع الدِرع : سرّاد (مجمع البحرين: ۲ / ۸۳۵) .

8.المستدرك على الصحيحين : ۲ / ۴۵۸ / ۳۵۸۲ ، شعب الإيمان : ۴ / ۲۶۴ / ۵۰۲۸ وفيه «الحكم» بدل «الحكمة»؛ وراجع مجمع البيان : ۸ / ۴۹۶ ، تنبيه الخواطر : ۱ / ۱۰۸ .

  • نام منبع :
    علم و حكمت جلد اوّل
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری شهری، با همکاری: رضا برنجکار، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    2
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 110575
صفحه از 443
پرینت  ارسال به