فصل پنجم: حكمتهاى جامع
۳۵۳.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :دو حكيم در دنيا بودند كه در سال يك بار همديگر را مى ديدند و يكى ديگرى را پند مى داد . پس چون به هم رسيدند ، يكى از آن دو به ديگرى گفت : پند ده و جامع و مختصر بگو كه نمى توانم به خاطر تو از عبادت بازمانم . پس او گفت : برادر من! بنگر تا خداوند در آنجا كه تو را بازت داشته ، نبيند و در آنجا كه فرمانت داده بيابد .
۳۵۴.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :آنكه كار آخرتش را به سامان آورد ، خداوند كار دنيايش را سامان دهد و آنكه ميان خود و خداوند را اصلاح كند ، خداوند ميان او و مردم را اصلاح فرمايد .
۳۵۵.امام على عليه السلام :فقيهان و حكيمان هرگاه با همديگر مكاتبه مى كردند ، سه چيز را مى نوشتند كه چهارمى نداشت : آنكه همتش آخرت باشد ، خدا كار دنيايش را كفايت مى كند و آنكه درونش را اصلاح كرد ، خداوند برون وى را اصلاح مى كند و آنكه ميان خود و خداوند را اصلاح كند ، خداوند ميان او و مردم را اصلاح مى كند .
۳۵۶.امام على عليه السلام :حكيمان در روزگار كهن چنين مى گفتند : سزاوار است كه آمد و شد به درها از اين ده صورت بيرون نباشد : نخست ، خانه خداى عز و جلاست براى انجام مناسك و برپا داشتن حقّ آن و اداى فريضه اش . دوم بارگاه پادشاهانى كه فرمان برى از آنها به فرمان برى خداى عز و جلپيوسته و حقشان واجب و نفعشان ، بزرگ و زيانشان ، سخت است . سوم خانه هاى دانشمندانى كه دانش دين و دنيا از ايشان استفاده مى شود . چهارم خانه هاى سخاوت مندان و كريمانى كه داراييهاى خويش را براى ستايش و به اميد آخرت انفاق مى كنند . پنجم خانه هاى سفيهانى كه در حوادث روزگار به آنها نياز مى شود و در حاجتها به ايشان روى آورده مى شود .
ششم خانه هاى بزرگانى كه در جستجوى بخشش و عطايا و برآوردن حاجتها به ايشان نزديك مى شوند . هفتم خانه هاى كسانى كه اميد بهره اى از نظر و مشورت ايشان هست و دور انديشى و آماده سازى براى برآوردن نيازها را تقويت مى كند . هشتم خانه هاى برادران براى صله رحم واجب و اداى حقوق لازم آنان . نهم خانه هاى دشمنانى كه با مدارا غائله آنها مى خوابد و با چاره جويى و رفق و لطف و ديدار ، دشمنى شان مى رود . دهم خانه هاى كسانى كه آمد و شد با آنها ، سودمند است و از آنان ادب نيكو فرا گرفته مى شود و گفتگوى با آنها مايه انس است .
