89
حکمت‌ نامه رضوی جلد اول

بخش يكم‏ : حكمت‏هاى عقلى و علمى‏

فصل يكم‏ : كمال و آثار خرد

۱ / ۱

ارزش خرد

الف - بخشش الهى‏

۱. الكافى‏- به نقل از ابو هاشم جعفرى - : در خدمت امام رضا عليه السلام بوديم و سخن از خِرد و ادب به ميان آورديم. امام عليه السلام فرمود: «اى ابو هاشم! خِرد، بخششى الهى است و ادب، امرى اكتسابى. پس هر كه در به دست آوردن ادب بكوشد، بر آن دست مى‏يابد و هر كه در به دست آوردن خِرد بكوشد، با اين كار جز بر نادانىِ خويش نمى‏افزايد».

ب - تدبير عقلى و تقدير الهى‏

۲. امام رضا عليه السلام : هر گاه خداوند اراده كارى را بكند ، خِردهاى بندگان را از آنها سلب مى‏كند و كارش را انجام مى‏دهد و اراده‏اش تحقّق مى‏يابد، و چون كارش را انجام داد ، خِرد هر صاحب خِردى را به او بر مى‏گردانَد، و آن شخص مى‏گويد: چه شد؟ چگونه چنين شد؟!


حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
88

القسم الأوّل‏ : الحِكَمُ العَقليَّةُ وَالعِلمِيَّةُ

الفصل الأوّل‏ : العَقلِ ، كماله وآثاره‏

۱ / ۱

قيمَةُ العَقلِ‏

ألف - حِباءٌ مِن اللَّهِ‏

۱. الكافي عن أبي هاشم الجعفري : كُنّا عِندَ الرِّضا عليه السلام فَتَذاكَرنا العَقلَ والأَدَبَ ، فَقالَ : يا أبا هاشِمٍ ، العَقلُ حِباءٌ۱مِنَ اللَّهِ ، والأَدَبُ كُلفَةٌ ؛ فَمَن تَكَلَّفَ الأَدَبَ قَدَرَ عَلَيهِ ، ومَن تَكَلَّفَ العَقلَ لَم يَزدَد بِذلِكَ إلّا جَهلاً .۲

ب - تَدبيرُ العَقلِ وتَقديرُ اللَّهِ‏

۲. الإمام الرضا عليه السلام : إذا أرادَ اللَّهُ أمراً سَلَبَ العِبادَ عُقولَهُم ؛ فَأنفَذَ أمرَهُ وتَمَّت إرادَتُهُ ، فَإِذا أنفَذَ أمرَهُ رَدَّ إلى كُلِّ ذي عَقلٍ عَقلَهُ ؛ فَيَقولُ : كَيفَ ذا؟ ومِن أينَ ذا؟۳

1.الحِباء - بالكسر - : عطاءٌ بلا منٍّ ولا جزاءٍ (المحيط في اللغة : ج ۴ ص ۳۱۵ «حبا») .

2.الكافي : ج ۱ ص ۲۳ ح ۱۸ ، تحف العقول : ص ۴۴۸ ، العدد القويّة : ص ۳۰۰ ح ۳۶ ، الدرّ النظيم : ص ۶۹۱ وليس فيها صدره ، بحار الأنوار : ج ۷۸ ص ۳۴۲ ح ۴۳ .

3.تحف العقول : ص ۴۴۲ ، مشكاة الأنوار : ص ۴۳۶ ح ۱۴۶۰ عن الإمام الباقر عن أبيه عليهما السلام ، بحار الأنوار : ج ۷۸ ص ۳۳۵ ح‏۷ وراجع الفتن : ج‏۱ ص‏۶۴ ح‏۱۱۴ .

  • نام منبع :
    حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری، با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 44809
صفحه از 584
پرینت  ارسال به