۳ / ۵
تقدير واجبات و فضايل و گناهان
۲۳۰. الكافى- به نقل از بَزَنطى - : به ابوالحسن الرضا عليه السلام گفتم: برخى از ياران ما به جبر قائلاند و برخى به اختيار.
به من فرمود: «بنويس: به نام خداى مهرگستر مهربان. على بن الحسين عليه السلام فرمود: خداى عزّ و جلّ فرمود: "اى فرزند آدم! تو به خواست من است كه مىخواهى و به نيروى من ، واجبهاى مرا برايم به جا مىآورى و به نعمت من ، بر نافرمانى من نيرو گرفتى. تو را شنوا و بينا قرار دادم. «هر نيكىاى كه به تو برسد، از جانب خداست و هر بدىاى كه به تو برسد، از جانب خودت است» و اين براى آن است كه من به نيكىهاى تو ، شايستهترم و تو به بدىهايت از من شايستهترى ؛ زيرا من در باره آنچه انجام مىدهم، مورد پرسش قرار نمىگيرم، در حالى كه آنان ، مورد پرسش قرار مىگيرند". هر چيزى را كه خواستى، برايت ترتيب دادم».
۲۳۱. امام رضا عليه السلام - به نقل از پدرانش از امام على عليهم السلام - : اعمال ، سه حالت دارند: واجبات ، فضيلتها و گناهان. واجبات ، به فرمان و خشنودى و حكم (قضا) و تقدير و مشيّت و دانش خداوند عزّ و جلّ هستند. فضيلتها، به فرمان خدا نيستند؛ ليكن به خشنودى و قضا و قدر و مشيّت و دانش خدايند. گناهان نيز به فرمان خدا نيستند؛ ليكن به قضا و قدر و مشيّت و دانش خدايند. سپس [خدا] به جهت آنها كيفر مىدهد.