241
حکمت‌ نامه رضوی جلد اول

۹ . نفى اين صفات‏

۱۹۵. التوحيد - به نقل از داوود بن قاسم - : از على بن موسى الرضا عليه السلام شنيدم كه مى‏فرمود: «هر كس خدا را به آفريده‏اش مانند سازد، مشرك است و هر كس او را به داشتن مكان وصف كند ، كافر است و هر كس آنچه را خداوند از آن نهى فرموده است ، به او نسبت دهد ، دروغگوست» . سپس اين آيه را تلاوت كرد: «تنها كسانى دروغ‏پردازى مى‏كنند كه به آيات خدا ايمان ندارند، و آنان ، دروغگويان‏اند».

۱۹۶. معانى الأخبار - به نقل از حسن بن فضّال - : از على بن موسى الرضا عليه السلام در باره اين فرموده خداوند عزّ و جلّ پرسيدم: «هرگز! آنان در آن روز ، از پروردگارشان سخت محجوب‏اند». امام عليه السلام فرمود: «خداوند - تبارك و تعالى - به داشتن مكان كه در آن جاى گيرد و حجاب ميان او و بندگانش شود، وصف نمى‏شود؛ بلكه معنايش آن است كه آنان از پاداش پروردگارشان ، محجوب [و محروم‏]اند».
نيز از ايشان در باره اين فرموده خداى عزّ و جلّ پرسيدم: «و پروردگار تو و فرشتگان ، صف در صف بيايند». فرمود: «خداوند عزّ و جلّ به آمد و رفت وصف نمى‏گردد. او منزّه از آن است كه جا به جا شود؛ بلكه معنايش اين است كه فرمان پروردگار تو و فرشتگان ، صف در صف مى‏آيند» .
نيز در باره اين فرموده خداى عزّ و جلّ پرسيدم: «مگر انتظار آنان غير از اين است كه خدا و فرشتگان در [زير ]سايبان‏هايى از ابر سفيد به سوى آنان بيايند». امام عليه السلام فرمود: «مى‏فرمايد: آيا جز اين انتظار دارند كه خدا ، فرشتگان را در زير سايه‏هايى از ابرهاى سفيد نزدشان بياورد؟ آيه اين گونه نازل شده است» .


حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
240

۹ . نَفيُ تِلكَ الأَوصافِ‏

۱۹۵. التوحيد عن داود بن القاسم ، قال : سمعت عليّ بن موسى الرضا عليه السلام يقول : مَن شَبَّهَ اللَّهُ بِخَلقِهِ فَهُوَ مُشرِكٌ ، ومَن وَصَفَهُ بِالمَكانِ فَهُوَ كافِرٌ ، ومَن نَسَبَ إلَيهِ ما نَهى‏ عَنهُ فَهُوَ كاذِبٌ . ثُمَّ تَلا هذِهِ الآيَةَ : «إِنَّمَا يَفْتَرِى الْكَذِبَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِئايَاتِ اللَّهِ وَأُولئِكَ هُمُ الْكَذِبُونَ»۱ .۲

۱۹۶. معاني الأخبار عن الحسن بن فضّال : سَألتُ الرِّضا عَليَّ بنَ موسى‏ عليه السلام عَن قَولِ اللَّهِ عزّ و جلّ : «كَلَّا إِنَّهُمْ عَن رَّبِّهِمْ يَوْمَئِذٍ لَّمَحْجُوبُونَ»۳ ، فَقالَ : إِنَّ اللَّهَ - تَبارَكَ وتَعالى - لا يوصَفُ بِمَكانٍ يَحُلُّ فيهِ فَيُحجَبَ عَنهُ فيهِ عِبادُهُ ، ولكِنَّهُ عزّ و جلّ يَعني أنَّهُم عَن ثَواب رَبِّهِم مَحجوبونَ .
وسَألتُهُ عَن قَولِ اللَّهِ عزّ و جلّ : «وَ جَاءَ رَبُّكَ وَ الْمَلَكُ صَفًّا صَفًّا»۴ ، فَقالَ : إِنَّ اللّهَ عزّ و جلّ لا يوصَفُ بِالمَجي‏ءِ والذَّهابِ ؛ تَعالى عَنِ الاِنتِقالِ ، إِنَّما يَعني بِذلِكَ : وجاءَ أمرُ رَبِّكَ والمَلَك صَفّاً صَفّاً .
وسَألتُهُ عَن قَولِ اللَّهِ عزّ و جلّ : «هَلْ يَنظُرُونَ إِلَّا أَن يَأْتِيَهُمُ اللَّهُ فِى ظُلَلٍ مِّنَ الْغَمَامِ وَ الْمَلَائِكَةُ»۵ ، قالَ : يَقولُ : هَل يَنظُرونَ إِلّا أن يَأتيَهُمُ اللَّهُ بِالمَلائِكَةِ في ظُلَلٍ مِنَ الغَمامِ ، وهكَذا نَزَلَت .۶

1.النحل : ۱۰۵ .

2.التوحيد : ص‏۶۹ ح‏۲۵ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج‏۱ ص‏۱۱۴ ح‏۱ عن ياسر الخادم نحوه ، بحار الأنوار : ج‏۳ ص‏۲۹۹ ح‏۲۸ .

3.المطفّفين : ۱۵ .

4.الفجر : ۲۲ .

5.البقرة : ۲۱۰ .

6.معاني الأخبار : ص‏۱۳ ح‏۳ ، التوحيد : ص‏۱۶۲ ح‏۱ و ص‏۱۶۳ ح‏۱ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج‏۱ ص‏۱۲۵ ح‏۱۹ ، الاحتجاج : ج‏۲ ص‏۳۸۸ ح‏۲۹۶ و ص‏۳۸۹ ح‏۲۹۷ و ۲۹۸ ، بحار الأنوار : ج‏۳ ص‏۳۱۹ ح‏۱۵ .

  • نام منبع :
    حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری، با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 44609
صفحه از 584
پرینت  ارسال به