239
حکمت‌ نامه رضوی جلد اول

۱۹۳. الكافى‏- به نقل از محمّد بن عبيد - : به ابوالحسن الرضا عليه السلام نامه نوشتم و از ايشان در باره ديدن [خدا در قيامت‏] و آنچه غير شيعه و شيعه روايت مى‏كنند ، پرسيدم و خواهش كردم اين موضوع را برايم توضيح دهد. امام عليه السلام به خط خود نوشت: «همگان بدون هيچ اختلافى، اتّفاق نظر دارند كه شناخت از راه ديدن ، امرى ضرور است. پس اگر ممكن باشد كه خدا به چشم ديده شود، بالضروره ، شناخت حاصل مى‏گردد. حال اين شناخت ، از دو حال بيرون نيست: يا ايمان است يا ايمان نيست. اگر آن شناخت حاصل از ديدن [در قيامت‏] ايمان باشد، پس شناخت در دنيا كه اكتسابى [و نظرى‏] است ، ايمان نيست؛ زيرا اين شناخت ، ضدّ آن شناخت است . بنا بر اين، در دنيا مؤمنى وجود ندارد؛ چون خداى عزّ و جلّ را نديده اند، و اگر آن شناخت از راه ديدن ايمان نباشد، اين شناخت اكتسابى [و نظرى‏] در قيامت يا از بين مى‏رود و يا نمى‏رود . اين ، دليلى است بر اين كه خداى عزّ و جلّ به چشم ديده نمى‏شود؛ زيرا [ديدن به چشم‏] به نتايجى كه گفتيم، مى‏انجامد».

۱۹۴. قرب الإسناد- به نقل از بَزَنطى - : به امام رضا عليه السلام گفتم : قربانت گردم! برخى از ياران ما ... در باره صفت [خداوند و تشبيه او ]مى‏گويند.
امام عليه السلام در ابتدا [و بدون آن كه من آنچه را اين افراد در باب تشبيه مى‏گويند، بيان كنم‏] به من فرمود: «شبى كه پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله به معراج برده شد، جبرئيل عليه السلام او را به جايى رساند كه هرگز پاى كسى به آن جا نرسيده بود . پيامبر صلى اللّه عليه و آله پيش رفت و خداوند از نور عظمت خود ، آنچه خواست ، به او نمايانْد» .
در اين هنگام ، من امام عليه السلام را از [سخنان آن افراد در باب‏] تشبيه آگاه ساختم.
امام عليه السلام فرمود: «سبحان اللَّه! رها كن اين را . مبادا از آن مشكل بزرگى (كفر و خروج از دين) به تو برسد».


حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
238

۱۹۳. الكافي عن محمّد بن عبيد : كَتَبتُ إلى أبي الحَسَنِ الرِّضا عليه السلام أسألُهُ عَنِ الرُّؤيَةِ وما تَرويهِ العامَّةُ وَالخاصَّةُ ، وسَألتُهُ أن يَشرَحَ لي ذلِكَ ، فَكَتَبَ بِخَطِّهِ :
اِتَّفَقَ الجَميعُ لا تَمانُعَ بَينَهُم أنَّ المَعرِفَةَ مِن جِهَةِ الرُّؤيَةِ ضَرورَةٌ ؛ فَإِذا جازَ أن يُرَى اللّهُ بِالعَينِ وَقَعَتِ المَعرِفَةُ ضَرورَةً ، ثُمَّ لَم تَخلُ تِلكَ المَعرِفَةُ مِن أن تَكونَ إيماناً أو لَيسَت بِإيمانٍ :
فَإِن كانَت تِلكَ المَعرِفَةُ مِن جِهَةِ الرُّؤيَةِ إيماناً ، فالمَعرِفَةُ الَّتي في دارِ الدُّنيا مِن جِهَةِ الاِكتِسابِ لَيسَت بِإيِمانٍ ؛ لِأنَّها ضِدُّهُ ، فَلا يَكونُ فِي الدُّنيا مُؤمِنٌ ؛ لِأنَّهُم لَم يَرَوُا اللَّهَ عَزَّ ذِكرُهُ .
وإِن لَم تَكُن تِلكَ المَعرِفَةُ الَّتي مِن جِهَةِ الرُّؤيَةِ إيماناً ، لَم تَخلُ هذِهِ المَعرِفَةُ الَّتي مِن جِهَةِ الاِكتِسابِ أن تَزولَ ، ولا تَزولَ فِي المَعادِ .
فَهذا دَليلٌ عَلى أنَّ اللَّهَ عزّ و جلّ لا يُرى‏ بِالعَينِ ؛ إِذِ العَينُ تُؤَدّي إِلى‏ ما وَصَفناهُ .۱

۱۹۴. قرب الإسناد عن البزنطي : قُلتُ لِلرِّضا عليه السلام : جُعِلتُ فِداكَ ، إنَّ بَعضَ أصحابِنا يَقولونَ . . . فِي الصِّفَةِ ، فَقالَ لي هُوَ ابتِداءً : إنَّ رَسولَ اللَّهِ صلى اللّه عليه و آله لمَّا اُسرِيَ بِهِ أوقَفَهُ جَبرَئيلُ عليه السلام مَوقِفاً لَم يَطَأهُ أحَدٌ قَطُّ ، فَمَضَى النَّبيُّ صلى اللّه عليه و آله ، فَأَراهُ اللَّهُ مِن نورِ عَظَمَتِهِ ما أحَبَّ .
فَوَقفتهُ عَلَى التَّشبيهِ ، فَقالَ : سُبحانَ اللَّهِ! دَع ذا ؛ لا يَنفَتِحُ عَلَيكَ مِنهُ أمرٌ عَظيمٌ .۲

1.الكافي : ج‏۱ ص‏۹۶ ح‏۳ ، التوحيد : ص‏۱۰۹ ح‏۸ وفيه : «عبيدة» بدل «عبيد» ، الدرّ النظيم : ص‏۶۹۳ ، بحار الأنوار : ج‏۴ ص‏۵۶ ح‏۳۴ .

2.قرب الإسناد : ص‏۳۵۶ ح‏۱۲۷۵ ، بحار الأنوار : ج‏۳ ص‏۲۹۶ ح‏۲۲ وراجع الكافي : ج‏۱ ص‏۹۸ ح‏۸ .

  • نام منبع :
    حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری، با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 44751
صفحه از 584
پرینت  ارسال به