185
حکمت‌ نامه رضوی جلد اول

ج - نام‏هاى تكوينى‏

۱۱۵. امام رضا عليه السلام : هر گاه سختى‏اى به شما رسيد، به واسطه ما از خدا كمك بجوييد. اين ، همان فرموده خداست كه: «و از آنِ خداست، نام‏هاى نيكو. پس او را به آنها بخوانيد». امام صادق عليه السلام فرمود: «سوگند به خدا كه اين نام‏هاى نيكو، ماييم و از هيچ كس ، [عملى و طاعتى‏] جز با شناخت ما پذيرفته نمى‏شود» . پس او را به آنها بخوانيد.

د - اسم اعظم‏

۱۱۶. امام رضا عليه السلام : هر كس بعد از نماز صبح ، صد مرتبه بگويد: «بسم اللَّه الرحمن الرحيم. لا حول و لا قوّة إلّا باللَّه العلىّ العظيم؛ به نام خداوند مهرگستر مهربان. هيچ نيرو و توانى نيست، مگر به واسطه خداى والا و بزرگ»، اين به اسم اعظم خدا، از سياهىِ چشم به سفيدى آن، نزديك‏تر است . اسم اعظم خدا ، داخل اين ذكر است.

۱۱۷. امام رضا عليه السلام : «بِسمِ اللَّهِ الرَّحمَنِ الرَّحيمِ»، به اسم اعظم خدا، نزديك‏تر از سياهىِ چشم به سفيدى آن است.

۱۱۸. امام رضا عليه السلام : اسم اعظم خدا «يا حىّ يا قيوم (اى زنده، اى پاينده)» است.

ه - آنچه در وصف خدا بايد رعايت كرد

۱ . وصف خدا به آنچه خودش وصف كرده است‏

۱۱۹. امام جواد عليه السلام : مردى رو به سوى امام رضا عليه السلام گفت: اى پسر پيامبر خدا! پروردگارت را برايم توصيف كن؛ زيرا علمايى كه نزد ما هستند، در آن اختلاف كرده‏اند.
امام رضا عليه السلام فرمود: «آن كه خدايش را با قياس، توصيف مى‏كند، هميشه روزگار در اشتباه است و منحرف از راه ، رفته به سوى كژى ، گم كرده راه و گوينده سخنان نازيبا. من خدا را آن گونه مى‏شناسانم كه خودش شناسانده است: نا ديدنى، و او را آن گونه توصيف مى‏كنم كه خود ، توصيف كرده: بدون صورت، به حواس، درك نمى‏شود و به مردمان، تشبيه نمى‏گردد. شناخته شده است ، بدون تشبيه. در عين دورى، نزديك است، ولى بدون نظير. به آفريده‏هايش مانند نمى‏شود و در قضاى خود، ستم نمى‏كند. مردم، به آن جا كه او مى‏داند، كشيده مى‏شوند و بر همان چيزى كه در كتاب نهان (سرنوشت) نوشته شده، راه مى‏سپارند؛ كارى جز آنچه او مى‏داند، نمى‏كنند و جز آن نمى‏طلبند. پس او نزديك است؛ بى چسبيدن. دور است؛ امّا در دسترس. حقيقت دارد؛ امّا نه در نماد و جسم. يگانه است و بى جزء. به آيه‏ها شناخته مى‏شود و به نشانه‏ها ثابت مى‏گردد. پس خدايى جز او نيست كه بزرگ و والاست» .


حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
184

ج - الأَسماءُ التَّكوينيَّةُ

۱۱۵. الإمام الرضا عليه السلام : إذا نَزَلَت بِكُم شِدَّةٌ فاستَعينوا بِنا عَلَى اللَّهِ ؛ وهُوَ قَولُ اللَّهِ : «وَلِلَّهِ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى‏ فَادْعُوهُ بِهَا» ۱ . قالَ أبو عَبدِ اللَّهِ عليه السلام : «نَحنُ واللَّهِ الأسماءُ الحُسنَى الَّذي لا يُقبَلُ مِن أحَدٍ إلّا بِمَعرِفَتِنا ؛ قالَ : «فَادْعُوهُ بِهَا» » . ۲

د - الاِسمُ الأَعظَمُ‏

۱۱۶. الإمام الرضا عليه السلام : مَن قالَ بَعدَ صَلاةِ الفَجرِ : «بِسمِ اللَّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ . لا حَولَ ولا قُوَّةَ إلّا بِاللَّهِ العَليِّ العَظيم» مِئَةَ مَرَّةٍ ، كانَ أقرَبَ إلَى اسمِ اللَّهِ الأعظَمِ مِن سَوادِ العَينِ إلى‏ بَياضِها ، وإنَّهُ دَخَلَ فيها اسمُ اللَّهِ الأعظَمُ .۳

۱۱۷. الإمام الرضا عليه السلام : «بِسمِ اللَّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ» أقرَبُ إلَى الاِسمِ الأَعظَمِ مِن سَوادِ العَينِ إلى‏ بَياضِها .۴

۱۱۸. الإمام الرضا عليه السلام : اِسمُ اللَّهِ الأكبَرُ : «يا حَيُّ يا قَيّومُ» .۵

ه - ما يَجِبُ في وَصفِ اللَّهِ ۱ . وَصفُهُ بِما وَصَفَ بِهِ نَفسَهُ‏

۱۱۹. الإمام الجواد عليه السلام : قامَ رَجُلٌ إلَى الرِّضا عليه السلام ، فَقالَ لَهُ : يَابنَ رَسولِ اللَّهِ ، صِف لَنا رَبَّكَ ؛ فَإِنَّ مَن قِبَلَنا قَدِ اختَلَفوا عَلَينا .
فَقالَ الرِّضا عليه السلام : إنَّهُ مَن يَصِفُ رَبَّهُ بِالقِياسِ لا يَزالُ الدَّهرَ فِي الاِلتِباسِ ، مائِلاً عَنِ المِنهاجِ ، ظاعِناً فِي الاِعوِجاعِ ، ضالّاً عَنِ السَّبيلِ ، قائِلاً غَيرَ الجَميلِ .
اُعَرِّفُهُ بِما عَرَّفَ بِهِ نَفسَهُ مِن غَيرِ رُؤيَةٍ ، وأصِفُهُ بِما وَصَفَ بِهِ نَفسَهُ مِن غَيرِ صورَةٍ ؛ لا يُدرَكُ بِالحَواسِّ ، ولا يُقاسُ بِالنّاسِ ، مَعروفٌ بِغَيرِ تَشبيهٍ ، ومُتَدانٍ في بُعدِهِ لا بِنَظيرٍ ، لا يُمَثَّلُ بِخَليقَتِهِ ، ولا يَجورُ في قَضِيَّتِهِ ، الخَلقُ إلى ما عَلِمَ مُنقادونَ ، وعَلى ما سَطَرَ فِي المَكنونِ مِن كِتابِهِ ماضونَ ، ولا يَعمَلونَ خِلافَ ما عَلِمَ مِنهُم ، ولا غَيرَهُ يُريدونَ ، فَهُوَ قَريبٌ غَيرُ مُلتَزِقٍ ، وبَعيدٌ غَيرُ مُتَقَصٍّ ، يُحَقَّقُ ولا يُمَثَّلُ ، ويُوَحَّدُ ولا يُبَعَّضُ ، يُعرَفُ بِالآياتِ ، ويُثبَتُ بِالعَلاماتِ ، فَلا إلهَ غَيرُهُ ؛ الكَبيرُ المُتَعالِ .۶

1.الأعراف : ۱۸۰ .

2.تفسير العيّاشي : ج‏۲ ص‏۴۲ ح‏۱۱۹ ، الكافي : ج‏۱ ص‏۱۴۳ ح‏۴ ، بحار الأنوار : ج‏۹۴ ص‏۵ ح‏۷ .

3.مُهج الدعوات : ص‏۳۷۹ عن سليمان بن جعفر الحميري ، المصباح للكفعمي : ص‏۴۱۱ ، بحار الأنوار : ج ۸۶ ص ۱۶۲ ح ۴۱ .

4.عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج‏۲ ص‏۵ ح‏۱۱ عن محمّد بن سنان ، تهذيب الأحكام : ج‏۲ ص‏۲۸۹ ح‏۱۱۵۹ عن عبداللّه بن يحيى الكاهلي عن الإمام الصادق عليه السلام وفيه «ناظر» بدل «سواد» ، كنز العمّال : ج‏۲ ص‏۲۹۶ ح‏۴۰۴۷ .

5.مُهج الدعوات : ص‏۳۷۹ عن عبد الحميد بن سعيد ، بحار الأنوار : ج‏۹۳ ص‏۲۲۳ ح‏۱ .

6.التوحيد : ص‏۴۷ ح‏۹ عن محمّد بن زياد ومحمّد بن سيّار عن الإمام العسكري عن أبيه عليهما السلام .

  • نام منبع :
    حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری، با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 44542
صفحه از 584
پرینت  ارسال به