183
حکمت‌ نامه رضوی جلد اول

ب - معناى نام‏گذارى‏

۱۱۳. التوحيد- از حسن بن على بن فضّال - : از امام رضا عليه السلام در باره «بسم اللَّه» پرسيدم. فرمود: «وقتى كسى مى‏گويد: "بسم اللَّه"، يعنى [مى‏گويد]: سِمه اى از سِمات خداوند را بر خود مى‏نهم و آن، سِمه بندگى است».۱
گفتم: «سِمه» چيست؟ فرمود: «نشان و داغ».

۱۱۴. امام رضا عليه السلام- در پاسخ به پرسش‏هاى محمّد بن سنان - : ... و ذبيحه‏اى كه نام غير خدا بر آن برده شده را حرام فرمود؛ زيرا خداى توانا و بزرگ بر خلق خود واجب فرمود كه به وجود او اعتراف كنند و در هنگام ذبح حيوانات حلالْ گوشت ، نام او را ببرند، و براى اين كه ميان آنچه وسيله تقرّب به اوست و آنچه وسيله پرستش شياطين و بت‏ها قرار داده شده است، يكسانى نباشد؛ چرا كه در بردن نام خدا [به هنگام سر بُريدن حيوان‏] ، اعتراف به خداوندگارى و يگانگى نهفته است و در بردن نام غير خدا، شرك به او و تقرّب جستن توسّط او به غير اوست، پس بردن نام خدا و "بسم اللَّه" گفتن در هنگام ذبح كردن آنچه را خدا حلال كرده ، از آنچه حرام كرده است، جدا مى‏كند.

1.امام عليه السلام ، كلمه «اسم» را بر گرفته از مادّه «وَسَم» دانسته است كه مصدر آن «سِمَة» است، به معناى نشانه و داغ.


حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
182

ب - مَعنَى التَّسميَةِ

۱۱۳. التوحيد عن الحسن بن عليّ بن فضّال : سَألتُ الرِّضا عَليَّ بنَ موسى‏ عليه السلام عَن «بِسمِ اللَّهِ» ، قالَ : مَعنى قَولِ القائِلِ : «بِسمِ اللَّهِ» أي : أسِمُ عَلى نَفسي سِمَةً مِن سِماتِ اللَّهِ وهيَ العِبادَةُ .
قالَ : فَقُلتُ لَهُ : مَا السِّمَةُ؟ فَقالَ : العَلامَةُ .۱

۱۱۴. الإمام الرضا عليه السلام - في جَوابِ مَسائِلِ مُحَمَّدِ بنِ سِنانٍ - : . . . وحَرَّمَ ما اُهِلَّ بِهِ لِغَيرِ اللَّهِ ؛ لِلَّذي أوجَبَ اللَّهُ عزّ و جلّ عَلى‏ خَلقِهِ مِنَ الإِقرارِ بِهِ وذِكرِ اسمِهِ عَلى الذَّبائِحِ المُحَلَّلَةِ ، ولِئَلّا يُسَوّى بَينَ ما تُقُرِّبَ بِهِ إليهِ ، وبَينَ ما جُعِلَ عِبادَةً لِلشَّياطينِ وَالأوثانِ ؛ لِأنَّ في تَسمِيَةِ اللَّهِ الإِقرارَ بِرُبوبِيَّتِهِ وتَوحيدِهِ ، وما فِي الإِهلالِ لِغَيرِ اللَّهِ مِنَ الشِّركِ بِهِ وَالتَّقَرُّبِ بِهِ إِلى غَيرِهِ ؛ لِيَكونَ ذِكرُ اللَّهِ وتَسمِيَتُهُ عَلَى الذَّبيحَةِ فَرقاً بَينَ ما أحَلَّ اللَّهُ وبَينَ ما حَرَّمَ اللَّهُ .۲

1.التوحيد : ص‏۲۲۹ ح‏۱ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج‏۱ ص‏۲۶۰ ح‏۱۹ ، بحار الأنوار : ج‏۹۲ ص‏۲۳۰ ح‏۹ .

2.عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج‏۲ ص‏۹۳ ح‏۱ ، علل الشرائع : ص‏۴۸۱ ح‏۱ ، بحار الأنوار : ج‏۶۲ ص‏۳۲۳ ح‏۲۷ .

  • نام منبع :
    حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری، با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 44772
صفحه از 584
پرینت  ارسال به