91
حکمت‌ نامه رضوی جلد اول

ج - نخستين حجّت‏

۳. الكافى- به نقل از ابو يعقوب بغدادى - : امام رضا عليه السلام در پاسخ شخصى كه پرسيد: «امروز ، حجّت بر مردمان چيست؟» ، فرمود: «عقل است كه به واسطه آن ، كسى را كه حقيقتاً از جانب خدا سخن بگويد ، مى‏شناسد و تصديقش مى‏كند و آن را هم كه بر خدا دروغ ببندد ، مى‏شناسد و تكذيبش مى‏كند» .
ابن سِكّيت گفت: به خدا سوگند كه پاسخ ، همين است!

د - سودمندترين دوست‏

۴. امام رضا عليه السلام- به نقل از پيامبر خدا صلى اللّه عليه و آله - : دوست هر انسانى، خِرد اوست و دشمن او، نادانى‏اش.

ه - حرمت هر آنچه عقل را تباه مى‏سازد

۵. امام رضا عليه السلام : خداوند ، شراب را حرام فرمود؛ زيرا شراب ، تباهى مى‏آورد، عقل شرابخواران را دگرگون مى‏كند و آنان را به انكار خداى عزّ و جلّ و دروغ بستن به او و پيامبرانش وا مى‏دارد و [به سبب‏] اعمال ديگرى چون تبهكارى و قتل كه از شرابخواران سر مى‏زند.

ر . ك : دانش‏نامه عقايد اسلامى : ج ۲ ص ۲۲۳ (بخش دوم / فصل دوم : ارزش خرد) .

۱ / ۲

آثار و نشانه‏هاى خرد

الف - خودشناسى‏

۶. امام رضا عليه السلام : برترين خِرد، خودشناسى است.


حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
90

ج - أوَّلُ الحُجَجِ‏

۳. الكافي عن أبي يعقوب البغدادي عن الإمام الرضا عليه السلام - لِمَن قالَ لَهُ ؛ فَما الحُجَّةُ عَلَى الخَلقِ اليَومَ؟ قالَ - : العَقلُ ؛ يُعرَفُ بِهِ الصّادِقُ عَلَى اللَّهِ فَيُصَدِّقُهُ ، والكاذِبُ عَلَى اللَّهِ فَيُكَذِّبُهُ . قالَ : فَقالَ ابنُ السِّكّيتِ : هذا واللَّهِ هُوَ الجَوابُ!۱

د - أنفَعُ الأصدِقاءِ

۴. الإمام الرضا عليه السلام عن رسول اللَّه صلى اللّه عليه و آله : صَديقُ كُلِّ امرِئٍ عَقلُهُ ، وعَدُوُّهُ جَهلُهُ .۲

ه - حُرمَةُ كُلِّ ما يُفسِدُ العَقلَ‏

۵. الإمام الرضا عليه السلام : حَرَّمَ اللَّهُ الخَمرَ لِما فيها مِنَ الفَسادِ ، ومِن تَغييرِها عُقولَ شارِبيها ، وحَملِها إيّاهُم عَلى إنكارِ اللَّهِ عزّ و جلّ ، وَالفِريَةِ عَلَيهِ وعَلى رُسُلِهِ ، وسائِرِ ما يَكونُ مِنهُم مِنَ الفَسادِ والقَتلِ .۳

راجع : موسوعة العقائد الإسلاميّة : ج ۱ ص ۱۸۹ (الفصل الثاني : قيمة العقل) .

۱ / ۲

آثارُ العَقلِ وعَلاماتُهُ‏

ألف - مَعرِفَةُ النَّفسِ‏

۶. الإمام الرضا عليه السلام : أفضَلُ العَقلِ مَعرِفَةُ الإِنسانِ نَفسَهُ .۴

1.الكافي : ج ۱ ص ۲۴ ح ۲۰ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج‏۲ ص ۸۰ ح ۱۲ ، علل الشرائع : ص ۱۲۱ ح ۶ ، الاحتجاج : ج ۲ ص ۴۳۷ ح ۳۰۹ ، بحار الأنوار : ج ۱۷ ص ۲۱۰ ح ۱۵ .

2.المحاسن : ج ۱ ص ۳۰۹ ح ۶۱۰ عن الحسن بن الجهم ، الكافي : ج ۱ ص ۱۱ ح ۴ عن الحسن بن الجهم عنه عليه السلام من دون إسناد إليه صلى اللّه عليه و آله ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۱ ص ۲۵۸ ح ۱۵ عن حمدان الديواني .

3.عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۲ ص ۹۸ ح ۲ ، علل الشرائع : ص ۴۷۵ ح ۱ كلاهما عن محمّد بن سنان ، بحار الأنوار : ج ۶ ص ۱۰۷ ح ۳ وراجع فقه الرضا : ص ۲۸۲ .

4.العدد القويّة : ص ۲۹۲ ح ۱۸ ، نزهة الناظر : ص ۴۴ ح ۷ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۱۱۵ ح ۲۵۵۷ نحوه وفيه «فمن عرف نفسه عقل ، ومن جهلها ضلّ» بعد «نفسه» وكلاهما عن الإمام عليّ عليه السلام .

  • نام منبع :
    حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری، با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 44870
صفحه از 584
پرینت  ارسال به