۷ . پرورش شاگردان‏

راويان بسيارى در شمارِ ياران امام عليه السلام بوده‏اند. برقى ، ۶۲ نفر^۱ و شيخ طوسى ، ۳۱۸ نفر^۲ از راويان امام رضا عليه السلام را نام برده‏اند. يكى از محققّان معاصر ، اسامى ۳۱۲ راوى از امام عليه السلام را همراه با روايات ايشان ، گِرد آورده است.^۳اين تعداد راوى ، تنها برگرفته از متونى است كه روايات آن به صورت مسند ، بيان شده است ؛ چه اين كه بخشى از منابعى كه روايات امام رضا عليه السلام را جمع كرده‏اند ؛ مانند: تحف العقول ، مكارم الأخلاق ، روضة الواعظين ، النوادر راوندى و آثار سيّد ابن طاووس ، روايات را به صورت مُرسل آورده‏اند .
يكى ديگر از تلاش‏هاى امام رضا عليه السلام را مى‏توان توجّه به ارتقاى علمى شاگردان

1.رجال البرقى: ص‏۱۲۷ - ۱۳۰.

2.رجال الطوسى : ص ۳۵۱ - ۳۷۰ . روايات برخى از راويانى كه در رجال الطوسى آمده‏اند ، امروزه در متون روايى وجود ندارد .

3.ر . ك : مسند الإمام الرضا عليه السلام : ج ۲ ص ۵۱۱ - ۵۵۶ .

حکمت‌ نامه رضوی جلد اول

۶ . تعداد احاديث‏

بر اساس آخرين پژوهشى كه در گردآورى احاديث امام رضا عليه السلام صورت پذيرفته است ،^۱ شمار روايات ايشان ، ۲۴۲۷ روايت است.^۲ موضوعات گوناگون اين روايات ، عبارت است از :
روايات فقهى: ۱۰۳۸ روايت.
روايات اعتقادى: ۷۹۴ روايت.
روايات اخلاقى و مواعظ: ۶۱ روايت.
روايات دعا و احتجاجات: ۱۱۸ روايت.
روايات تفسيرى: ۲۰۴ روايت.
روايات در باره راويان و نوادر: ۲۱۲ روايت .
گفتنى است تعداد روايات امام رضا عليه السلام در مجموع كتب اربعه ، ۲۳۰۱ روايت است كه به ترتيب در الكافى ۹۲۸ روايت، در كتاب من لايحضره الفقيه ، ۲۰۸ روايت، در تهذيب الأحكام ، ۷۹۳ روايت و در الاستبصار ، ۳۷۲ روايت آمده است.^۳
روايات امام رضا عليه السلام در كتب اربعه، بيشتر با عناوين ابو الحسن (۸۹۷ روايت)،الرضا(۶۴۵ روايت)، ابوالحسن الرضا (۵۹۲ روايت) و يا با عناوينى همچون : ابوالحسن الأخير، ابوالحسن الثانى، ابوالحسن الماضى، ابوالحسن موسى، ابوالحسن على بن موسى، الخراسانى و ابن العبد الصالح ، آمده است.
بيشتر احاديث امام رضا عليه السلام از جهت تعداد ، به فقه مربوط است؛ امّا از جهت حجم، صفحات روايات كلام و عقايد منقول از امام رضا عليه السلام بيشتر از ديگر موضوعات است.^۴
همچنين در كتاب حاضر(حكمت‏نامه رضوى) ۱۸۰۹ از رهنمودهاى حكيمانه امام رضا عليه السلام گردآورى شده است.

1.هرچند اين پژوهش نيز تمام نيست ، ولى كامل‏ترين اثر در اين موضوع است.

2.ر .ك: مسند الإمام الرضا عليه السلام ، عطاردى (۲ ج). البته اين تعداد ، همراه با تكرار است ، ولى مكرّرات در اين كتاب ، بسيار اندك است.

3.اين آمار برگرفته از نرم افزار «دراية النور» (بخش اسناد / قسمت راوى) است .

4.روايات فقهى امام رضا عليه السلام نيز بسيار متنوّع است و تقريباً در تمام فروعات فقهى مى‏توان از ايشان ، روايت مشاهده كرد. در اين ميان ، بيشترين روايات فقهى در فروعات به اطعمه و اشربه (۱۷۶ روايت)، صلاه (۱۳۰ روايت) و نكاح (۱۱۸ روايت) اختصاص دارد. در احاديث كلامى نيز بيشترين روايات به موضوع امامت (۴۹۲ روايت) مربوط است. از اين رو ، كاملاً اين نكته روشن است كه بحث امامت در اين دوران به خوبى بررسى و فروعات آن روشن و علنى گرديد.

نام منبع :

حکمت‌ نامه رضوی جلد اول

سایر پدیدآورندگان :

محمد محمدی ری شهری، با همکاری جمعی از پژوهشگران

تعداد جلد :

4

ناشر :

انتشارات دارالحدیث

محل نشر :

قم

تاریخ انتشار :

1393

نوبت چاپ :

اول

در آغاز کتاب، گزارش کوتاهی از زندگی امام رضا علیه السلام، دوران امامت ایشان، سفر اجباری ایشان به خراسان، پذیرش ولایت‌عهدی مأمون، عظمت علمی و عملی ایشان، شمار احادیثی که از ایشان نقل شده، و شهادت و زیارت آن بزرگوار ارائه می‌گردد. متن اصلی کتاب را حکمت‌های به یادگار مانده از آن حضرت تشکیل می دهد که در فصل‌های متعددی و با نظمی نوین گزارش شده است.
کتاب از یک درآمد، هشت بخش و 45 فصل تشکیل شده است که عناوین بخش‌های آن عبارت‌اند از: حکمت‌های عقلی و علمی؛ حکمت‌های عقیدتی؛ حکمت‌های اعتقادی ـ سیاسی؛ حکمت‌های عبادی؛ حکمت‌های اخلاقی و عملی؛ حکمت‌های بهداشتی و پزشکی؛ حکمت‌های جامع؛ حکمت‌های گوناگون.

نتیجه جستجو برای « »