215
حکمت‌ نامه رضوی جلد اول

۱۷ . صفت خبير بودن او

۱۶۲. امام رضا عليه السلام: امّا خبير (آگاه و باخبر بودن) خدا به اين معناست كه هيچ چيز از او پوشيده نيست و از نظرش پنهان نمى‏ماند، امّا اين خبير بودن ، ناشى از آزمودن و درس گرفتن از چيزها نيست؛ زيرا در آزمودن و درس گرفتن دو علم است و اگر اين دو نبود ، علمى وجود نداشت و كسى كه چنين باشد [و علم او از راه تجربه و كسب به دست آيد] ، قبلاً جاهل بوده، در حالى كه خداوند متعال از ازل به آنچه مى‏آفريند ، آگاه بوده است. امّا خبير در ميان مردم، به معناى كسى است كه نادان باشد و درصدد آگاهى يافتن برآيد. پس [ما و خدا] در نام اشتراك داريم ؛ ولى معنا متفاوت است.

۱۸ . صفت نزديك بودن خدا

۱۶۳. امام رضا عليه السلام - در وصف خداوند عزّ و جلّ - : دور است؛ امّا نه از نظر مسافت، و نزديك است؛ امّا نه نزديك مكانى.

۱۶۴. امام رضا عليه السلام - در وصف خداوند عزّ و جلّ - : نزديك است، نه آن كه چسبيده باشد ، و دور است، نه آن كه فاصله داشته باشد.

۱۶۵. امام رضا عليه السلام : همانا كار او، چون چشم بر هم زدن يا كمتر از آن است. هر گاه چيزى را بخواهد، تنها به آن مى‏گويد: «باش!»، پس با خواست و اراده او به وجود مى‏آيد. هيچ يك از آفريده‏هايش به او نزديك‏تر از ديگرى نيست و هيچ يك از آنها از او دورتر از ديگرى نيست [و همه اشيا از نظر نزديكى و دورى براى او يكسان‏اند].


حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
214

۱۷ . صِفَةُ خِبرَويَّتِهِ‏

۱۶۲. الإمام الرضا عليه السلام : أمّا الخَبيرُ : فالَّذي لا يَعزُبُ‏۱ عَنهُ شَي‏ءٌ ولا يَفوتُهُ ، لَيسَ لِلتَّجرِبَةِ ولا لِلاِعتِبارِ بِالأشياءِ ؛ فَعِندَ التَّجرِبَةِ وَالاِعتِبارِ عِلمانِ ، ولَولاهُما ما عُلِمَ ؛ لِأنَّ مَن كانَ كَذلِكَ كانَ جاهِلاً ، واللّهُ تَعالى لَم يَزَل خَبيراً بِما يَخلُقُ ، والخَبيرُ مِنَ النّاسِ : المُستَخبِرُ عَن جَهلِ المُتَعَلِّمِ ؛ فَقَد جَمَعَنا الاِسمُ وَاختَلَفَ المَعنى .۲

۱۸ . صِفَةُ قُربِهِ‏

۱۶۳. الإمام الرضا عليه السلام - في صِفَةِ اللَّهِ جَلَّ وعَلا - : مُبايِنٌ لا بِمَسافَةٍ ، قَريبٌ لا بِمُداناةٍ .۳

۱۶۴. الإمام الرضا عليه السلام - في صِفَةِ اللَّهِ جَلَّ وعَلا - : قَريبٌ غَيرُ مُلتَزِقٍ ، وبَعيدٌ غَيرُ مُتَقَصٍّ .۴

۱۶۵. الإمام الرضا عليه السلام : إِنَّما أمُرهُ كَلَمحِ البَصَرِ أو هُوَ أقرَبُ ؛ إِذا شاءَ شَيئاً فَإِنَّما يَقولُ لَهُ : «كُن» فَيَكونُ بِمَشيئَتِهِ وإِرادَتِهِ . ولَيسَ شَي‏ءٌ مِن خَلقِهِ أقرَبَ إِلَيهِ مِن شَي‏ءٍ ، ولا شَي‏ءٌ مِنهُ هُوَ أبعَدَ مِنهُ مِن شَي‏ءٍ .۵

1.عَزُبَ يَعزُبُ : غابَ وبَعدُ (لسان العرب : ج ۱ ص ۵۹۶ «عزب») .

2.الكافي : ج‏۱ ص‏۱۲۲ ح‏۲ ، التوحيد : ص‏۱۸۹ ح‏۲ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج‏۱ ص‏۱۴۸ ح‏۵۰ كلاهما عن الحسين بن خالد ، الاحتجاج : ج‏۲ ص‏۳۵۸ ح‏۲۸۲ كلّها نحوه ، بحار الأنوار : ج‏۴ ص‏۱۷۸ ح‏۵ .

3.الأمالي للمفيد : ص‏۲۵۵ ح‏۴ ، الأمالي للطوسي : ص‏۲۳ ح‏۲۸ كلاهما عن محمّد بن يزيد الطبري ، الكافي : ج‏۱ ص‏۱۳۹ ح‏۴ عن الإمام الصادق عن الإمام عليّ عليهما السلام ، بحار الأنوار : ج‏۴ ص‏۲۲۹ ح‏۳ .

4.التوحيد : ص‏۴۷ ح‏۹ عن محمّد بن زياد ومحمّد بن سيّار عن الإمام العسكري عن أبيه عن جدّه عليهم السلام ، تفسير العيّاشي : ج‏۲ ص‏۳۳۷ عن يزيد بن رويان عن الإمام الحسين عليه السلام ، بحار الأنوار : ج‏۳ ص‏۲۹۷ ح‏۲۳ ؛ تاريخ دمشق : ج‏۱۴ ص‏۱۸۴ ، بغية الطلب : ج‏۶ ص‏۲۵۸۶ كلاهما عن عكرمة عن الإمام الحسين عليه السلام .

5.التوحيد : ص‏۴۴۰ ح‏۱ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج‏۱ ص‏۱۷۷ ح‏۱ ، الاحتجاج : ج‏۲ ص‏۴۲۱ ح‏۳۰۷ كلّها عن الحسن بن محمّد النوفلي ، بحار الأنوار : ج‏۱۰ ص‏۳۱۷ ح‏۱ .

  • نام منبع :
    حکمت‌ نامه رضوی جلد اول
    سایر پدیدآورندگان :
    محمد محمدی ری شهری، با همکاری جمعی از پژوهشگران
    تعداد جلد :
    4
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 44946
صفحه از 584
پرینت  ارسال به