9
دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دهم

درآمد۱

شعر، يكى از مهم‏ترين جلوه‏هاى فرهنگى جامعه‏هاى انسانى به شمار مى‏رود. شعر، دغدغه‏ها، مسئله‏ها، آرزوها و آرمان‏هاى جامعه را به نمايش مى‏گذارد . در پرتو اشعار يك جامعه مى‏توان تحوّلات فرهنگى آن را بررسى كرد. مسئله مهدويت كه يكى از عقايد مسلّم همه مسلمانان و يكى از مهم‏ترين دغدغه‏هاى پيروان اهل بيت عليهم السلام پس از آغاز غيبت امام مهدى عليه السلام است از اين قاعده مستثنا نيست . در اين نوشته - كه به عنوان مدخل و درآمدى بر اشعار مهدويت نگارش شده - تلاش مى‏شود در نگاهى اجمالى، شعر مهدوى در طىّ قرون متمادى بررسى شود. مباحث اين نوشتار در قالب سه مبحث ارائه مى‏گردند:
۱. پيشينه تاريخى و گزارش كمّى اشعار مهدوى؛
۲. گزارش مضمونى و محتوايى اشعار؛
۳. تحولات شعر مهدوى .

۱. پيشينه تاريخى شعر مهدوى‏

نزديك به ربع قرن است كه كتاب‏هايى در گردآورى اشعار مربوط به مهدى عليه السلام تدوين مى‏شود. براى پى بردن به پيشينه تاريخى شعر مهدوى و نيز اطلاع از كميت اين اشعار نخست به معرفى چهار اثر در اين زمينه مى‏پردازيم:۲

1.به قلم پژوهشگر ارجمند ، حجة الاسلام و المسلمين مهدى مهريزى .

2.برخى از آثار ديگر در زمينه شعر مهدوى عبارت اند از: يك. خوشه‏هاى طلايى، به اهتمام: محمد على مجاهدى (پروانه)، قم: مسجد مقدس جمكران، ۱۳۶۸ش. اشعار گردآورى شده در اين كتاب، در چهار قالب شعرى تقسيم‏بندى شده است: غزل‏ها (۹۴ شعر از ۴۷ شاعر)، قصايد (۵۱ شعر از ۳۵ شاعر)، مثنويات (۹ شعر از ۹ شاعر) ساير قالب‏ها (۱۶ شعر از ۱۳ شاعر) . مجموع اشعار گردآورى شده در اين اثر، ۱۷۰ شعر و از حدود يكصد شاعر است. دو. سيماى مهدى موعود در آينه شعر فارسى، محمد على مجاهدى (پروانه)، ۱۳۸۰، قم: مسجد جمكران. اين كتاب از هفت بخش تشكيل شده است: بخش‏هاى اول و دوم، كلياتى درباره شعر آيينى و مناقبى است. بخش سوم، اشاره‏اى به شعر مهدوى در ادوار تاريخى دارد. در بخش چهارم، مضمون‏ها و محتواى اشعار مهدوى را گزارش مى‏كند. بخش پنجم، با عنوان انواع شعر مهدوى، اين اشعار را از جهت محتوايى و ساختارى دسته‏بندى مى‏كند، و در آخرين بخش، نمونه‏هايى از اشعار را مى‏آورد. سه. آفتاب انتظار، بابك نيك‏طلب و سيامك نيك‏طلب، تهران: زيتون، ۱۱۹ ص، ۱۳۸۰ ش. در اين كتاب ۸۹ شعر از ۷۹ شاعر گردآورى شده كه به ترتيب الفبايىِ نام شاعران تنظيم شده است. چهار. يار غايب از نظر، محمّد حجتى، قم: مسجد جمكران، ۱۳۸۰ ش. در اين كتاب، اشعار فراوانى به زبان فارسى از شاعران دوره‏هاى مختلف انتخاب و گردآورى شده و در پنج بخش : غزليات، قصايد، مثنوى، مسمط، مخمس و اشعار نو تنظيم شده است. مجموع اشعار گردآورى شده در اين كتاب ، ۳۲۴ شعر از حدود ۲۵۰ شاعر است.


دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دهم
8
  • نام منبع :
    دانشنامه امام مهدی عجّل الله فرجه بر پایه قرآن ، حدیث و تاریخ جلد دهم
    سایر پدیدآورندگان :
    محمّد محمّدی ری‌شهری، با همکاری محمّد کاظم طباطبایی و جمعی از پژوهشگران، ترجمه: عبدالهادی مسعودی
    تعداد جلد :
    10
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1393
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 23244
صفحه از 367
پرینت  ارسال به