39
الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی

درون ارگانیزم نیست. عوامل هورمونی، بیشتر، برای انجام‌دادن فعالیت جنسی و ادامه آن ضرورت دارند (خداپناهی، ۱۳۷۹: ۲۹). البته میل که نقطه شروع فعالیت جنسی محسوب می‌شود تحت تأثیر محرک‌های محیطی، نظام شخصیتی فرد، تجارب و آموزه‌های قبلی فرد قرار دارد.

بنابراین، چشم‌پوشی از میل جنسی، همانند وقتی که بدن با کمبود آب و غذا روبه‌رو است، موجب آسیب‌رسیدن به ارگانیزم نمی‌شود. تفاوت اساسی انگیزه جنسی با انگیزه گرسنگی و تشنگی این است که این انگیزه نسبت به تحریک‌های بیرونی تأثیرپذیری بسیار از خود نشان می‌دهد. اما ممکن است این پرسش مطرح شود که: اگر راه‌اندازنده فعالیت جنسی مبنای نیاز بدنی ندارد، چگونه «احتلام»۱ به عنوان پدیده‌ای طبیعی اتفاق می‌افتد؟ در پاسخ باید اشاره کنیم که اگرچه احتلام بدون تأثیرگرفتن از محتوای ذهنی در بیداری نیز اتفاق می‌افتد اما اغلب تحت تأثیر خطورات ذهنی افراد در بیداری است. از این‌رو، اغلب هنگام احتلام خواب و خیالات سکسی نیز وجود دارد و فرد در خواب عمل جنسی انجام می‌دهد. به این نکته توجه داشته باشیم که امیال و رفتارهای ما همواره با بخش ناهشیار نظام روان‌شناختی‌مان در ارتباط است.

با اینکه برخی افراد دفعات احتلام بیشتری را تجربه می‌کنند اما برخی نیز ممکن است اصلاً احتلام نداشته باشند و نداشتن تجربه احتلام غیرطبیعی نیست. در عین حال، زندگی جنسی سالم دارند. از این‌رو باید گفت عوامل متعددی در احتلام نقش دارد؛ میل جنسی، تنش‌های روانی، محتوای افکار، مزاج و استرس‌های عصبی در پدیدایی احتلام نقش دارند. اما از میان این عوامل، میل جنسی که تحت تأثیر محرک‌های محیطی، شخصیت، تجارب و آموزه‌های قبلی فرد قرار دارد از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. بر این اساس، در اشخاصی مانند اولیای الهی چنین حالاتی گزارش نشده است؛ چراکه تمامی امیال ایشان در اختیارشان بوده و هیچ‌گاه در فضای شهوانی رها نبوده است. شخصی به نام اقرع می‌گوید به امام حسن عسکری علیه السلام نوشتم: «آیا امام محتلم می‌شود؟»؛ و بعد از آنکه نامه را فرستادم، با خود گفتم: «احتلام امری است برآمده از وسوسه و خدای تبارک و تعالی دوستانش را از

1.. nocturnal emission


الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی
38

حالت عادی افزایش می‌دهد. مثلاً عکس‌های برهنه افراد جنس مخالف ممکن است انگیختگی جنسی را باعث شود. برخی مطالعات (هایمن، ۱۹۷۷) نشان می‌دهد محرک‌ها لزوماً نباید دیداری باشند؛ توصیف‌های کلامی رفتار جنسی نیز برای انگیختگی جنسی کافی است. محققانی مانند فیشر،۱ برن۲ (۱۹۷۸)، هایمن (۱۹۷۷)، آزبورن۳ و پولاک۴ (۱۹۷۷) به این نتیجه رسیده‌اند که حتی موضوعات عشقی به اندازه موضوعات شهوانی باعث انگیختگی جنسی می‌شود (فرانکن، ۱۳۸۴: ۱۶۳). اما چرا این‌گونه مواجهه و چیزهای دیگری مانند برهنگی و داستان‌های عشقی چنین تأثیراتی دارند؟ چون این واکنش‌ها آموخته می‌شود و به‌ویژه از طریق خلق‌کردن نمایش‌های جنسی تقویت می‌گردد. حتی طبق تحلیل گاگنون (۱۹۷۴، ۱۹۷۷) همه رفتارهای جنسی انسان را نمایش‌های جنسی۵ کنترل می‌کند (فرانکن، ۱۳۸۴: ۱۶۳). اینها موضوعات مختلفی است که تأثیر عامل محیطی را در میل و فعالیت جنسی افراد نشان می‌دهد.

نتیجه‌گیری

با توجه به آنچه گذشت، میل جنسی بیشتر به عنوان اشتها اثر می‌کند نه نیاز بدنی. اشتها زمانی پدید می‌آید که در محیط محرکی وجود داشته باشد. وقتی کسی با اینکه بدنش نیاز به غذا ندارد و شکمش سیر است اشتهای خوردن دارد، در حقیقت تحت تأثیر عواملی غیر از «نیاز» قرار گرفته است. بیشتر چاقی‌های مفرط به دلیل وجود «اشتها» به خوردن در فرد پدید می‌آید نه اینکه واقعاً بدن نیاز به غذا داشته باشد. از این‌رو طبق نظر روان‌شناسانی مانند اشمیت۶ (۱۹۷۵) رفتار جنسی به ترتیب، از میل، تحریک و لذت نشئت می‌گیرد نه از تحریک‌های درونی مبتنی بر نیاز فیزیولوژیک. میل جنسی ناشی از تحریک جنسی از ناحیه

1.. Fisher, W. A.

2.. Byrne, D.

3.. Osborn, C. A.

4.. Pollack, R. H.

5.. نمایش‌های جنسی عبارت است از طرحواره‌هایی ذهنی درباره اینکه رابطه جنسی چگونه صورت می‌گیرد (گاگنون، ۱۹۷۴؛ سیمون و گاگنون، ۱۹۸۶، به نقل از: فرانکن، ۱۳۸۴: ۱۶۳).

6.. Schmidt, G.

  • نام منبع :
    الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدي عباسي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 31444
صفحه از 298
پرینت  ارسال به