۲ ـ ۴. عامل محیطی
«چشمان این مردان سخت در طلب است و این باعث تحریک آنها است» (شریف رضی، ۱۴۱۴). این جملهای است در حکمت ۴۲۰ نهجالبلاغه که علی علیه السلام درباره افرادی فرمودند که زنی از روبهروی آنان گذشت و آنها به او چشم دوخته بودند. چشم میبیند، گوش میشنود، حس بویایی استشمام و حس لامسه لمس میکند. این حواس دروازه ورودی محیط بیرون به دنیای درون ما هستند. قرآن کریم هنگامی که به مردها و زنان توصیه میکند در ارتباط با یکدیگر حریمها را رعایت کنند، میگوید این روش، قلبها را از تحریکات آلوده حفظ میکند۱ (احزاب: ۵۳).
بیتردید محرکهای بیرونی در به راه افتادن فعالیت جنسی مؤثرند. پژوهشگران در پی یافتن پاسخ به این پرسش بودهاند که واقعاً چه چیزی عامل اصلی برانگیختگی جنسی است؛ محرکهای درونی یا محرکهای بیرونی؟ یافتههای آنان حاکی از این است که محرکهای بیرونی دستکم به عنوان عامل مهمی در به راه انداختن فعالیتهای جنسی نقش دارند (فرانکن، ۱۳۸۴: ۱۶۳). هرچه از فرآیند تحقیقات علمی میگذرد بیشتر آشکار میشود که برانگیختگی جنسی بستگی کمتری به فعالیت هورمونی و بدنی دارد و بیشتر به تحریک از بیرون وابسته است؛ یعنی به نظر میرسد دیدن، بوییدن و لمسکردن شریک جنسی قویترین محرکهای ورودی برای برانگیختگی و تحریکشدن به رفتار جنسی است. این بدان معنا نیست که زیربناهای زیستی برای میل جنسی بیاهمیتاند، بلکه بدان معنا است که آن قدرتمندی که در تشنگی و گرسنگی دارند، در رفتار جنسی ندارند (ریو،۲ ۱۳۸۱: ۹۷). به نظر میرسد زیربناهای زیستی وظیفه حفظ و نگهداری برانگیختگی جنسی را برای ادامه فعالیت جنسی به عهده دارند.
تحقیقات نشان داده است مواجهه با محرکهای جنسی انگیختگی جنسی را بیشتر از