31
الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی

می‌توان گفت مزاج۱ در شدت و کیفیت فعالیت جنسی آنها تأثیر می‌گذارد. مفهوم مزاج از مفاهیم قدیمی است که با مشاهده تفاوت‌های افراد در مبانی زیست‌شناختی برخی ویژگی‌های شخصیتی مرتبط است. در این باره، چند نکته در خور توجه است:

۱. این تفاوت‌ها در سنخ‌شناسی، بر اساس غلبه یکی از طبایع چهارگانه دموی، صفراوی، سوداوی و بلغمی است که ویژگی‌های شخصیتی متفاوتی را موجب می‌شود.

۲. ویژگی‌های برآمده از مزاج ممکن است در طول زندگی نسبتاً ثابت باشد.

۳. گونه‌های مزاجی با طبیعت بدنی افراد مرتبط است. این سنخ‌شناسی باستانی

انواع هیجانات و پدیده خودنظم‌بخشی را به این طبایع ارتباط می‌دهد به این صورت

که شخص سوداوی مزاج۲ با غلبه صفرای سیاه۳ مضطرب۴ و کج‌خلق۵ توصیف می‌شود؛ اشخاص سرخ‌چرده۶ غلبه دم۷ دارند و سرزنده۸ و خوش‌خو۹ هستند؛ آتش‌مزاجی۱۰ در شخص با غلبه صفرای زرد۱۱ با میل به خشم۱۲ و تندخویی۱۳ رابطه دارد و سردمزاجی۱۴ همراه با غلبه بلغم۱۵ موجب کندی در برانگیختگی۱۶ و فعالیت می‌شود

1.. temprament

2.. melancholic person

3.. black bile

4.. anxious

5.. moody

6.. sanguine person

7.. blood

8.. cheerful

9.. good natured

10.. choleric

11.. yellow bile

12.. anger

13.. irritability

14.. phlegmatic

15.. phlegm

16.. slow to arousal


الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی
30

از این رو، چشم‌پوشی از میل جنسی، همانند وقتی که بدن با کمبود آب و غذا روبه‌رو است، موجب آسیب ارگانیزم نمی‌شود و در زنده‌ماندن موجود زنده نقش حیاتی ندارد. تفاوت اساسی انگیزه جنسی با انگیزه گرسنگی و تشنگی این است که این انگیزه نسبت به تحریک‌های بیرونی تأثیرپذیری بسیار از خود نشان می‌دهد. از این‌رو آزمایش‌ها نشان می‌دهد تحریک جنسی و رفتار جنسی بدون تأثیر هورمونی (هورمون‌های جنسی) کم و بیش حفظ می‌شود؛ به‌ویژه در موجودات کامل‌تر مانند انسان، استقلال تمایل جنسی از فعالیت‌های هورمونی دستگاه درون‌ریز بیشتر دیده می‌شود (خداپناهی، ۱۳۷۹: ۲۹ / ۲۸). بنابراین، میل جنسی ناشی از تحریکات به‌وجودآمده از نیاز ارگانیکی نیست؛ بلکه تحریک جنسی تولید می‌شود تا میل جنسی تداوم داشته باشد.

۲. عوامل میل جنسی

بنا بر آنچه گذشت، میل جنسی را باید به عنوان نوعی انگیزش، پدیده‌ای چندعاملی دانست. طبق نظر کتل،۱ می‌توان برای هر رفتار انگیزشی، از جمله میل جنسی، چهار عامل تعیین‌کننده نام برد که عبارت‌اند از: موقعیت،۲ مزاج،۳ هدف،۴ و ابزار۵ (همان: ۱۱). برخی دیگر برای رفتار انگیزشی مؤلفه‌هایی همچون فرآیند زیست‌شناختی، فرآیند آموخته‌شده و فرآیند شناختی معرفی می‌کنند که البته هر کدام به‌تنهایی موجب رفتار نمی‌شود، بلکه تعامل این سه فرآیند موجب رفتار می‌شود (فرانکن، ۱۳۸۴: ۶۲). از مجموع دیدگاه‌های متعدد درباره عوامل تأثیرگذار بر فعالیت جنسی چهار عامل نتیجه می‌شود: عامل زیستی؛ عامل لذت‌جویی که در سطح شخصیت است؛ عامل آموخته‌شده؛ و عامل محیطی.

۲ ـ ۱. عامل زیستی

حالت و وضعیت درونی ارگانیزم در تحریک و شدت فعالیت جنسی تأثیر دارد. اجمالاً

1.. Cattell, R. B.

2.. situation

3.. disposition

4.. intention

5.. instrument

  • نام منبع :
    الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدي عباسي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 31479
صفحه از 298
پرینت  ارسال به