روانشناسان، «تابآوری» را با انطباق مثبت فرد در موقعیتهای تهدیدآمیز یا مصیبتبار تعریف میکنند. تابآوری مفهوم عامی است که طیف وسیعی از پدیدهها را در بر میگیرد و ظرفیت سیستم را برای مقاومتکردن یا بازیافتن نیرو در سختیهای مهم شامل میشود. تابآوری بر سه موقعیت متمایز شامل مقاومت در برابر تنش،۱ بهبودی۲ و عادیسازی۳ متمرکز شده است (لوپز، ۲۰۰۹).
به نظر میرسد صبر در نظام روانی زمینهساز توانمندی تابآوری است. خصیصه صبر برای نظام روانشناختی حالتی ارتجاعی و انعطاف ایجاد کرده و تحمل دو سختیِ خویشتنداری را ممکن میکند. از اینرو بسیاری اوقات برای تأمین مصالح و منافع عالی، برخلاف طبع و خواستههایمان عمل میکنیم؛ آنچه را «ناخوشایند» است (مانند سختی نخوردن یا سختی ورزش) میپذیریم و به آن عمل میکنیم و آنچه را «خوشایند» است (لذت خوردن) ترک میکنیم. وجه مشترک این دو حالت، «سختبودن» آنها است.
کنارآمدن با این دو سختی خویشتنداری یا صبرکردن بر آنها کار آسانی نیست. در حقیقت، اصل صبر و تابآوری به معنای تحمل همین دو سختی است. از سوی دیگر، آموزش و پرورش کودکان برای مهارکردن خودشان نسبت به سختیهای خویشتنداری کار آسانی نیست؛ بهویژه اگر آنها برای مقابله با ناکامیهایشان، راه جزع و فزعکردن یا پرخاشگری را تجربه و تکرار کرده باشند. مایه دلخوشی این است که اگرچه بیتابی تربیتپذیر است، در عین حال مهارپذیر هم هست. به عبارت دیگر، تابآوری نیز تربیتپذیر است. در اینجا به چهار روش اشاره میشود که با بهکارگیری آنها میتوانیم به کودکان کمک کنیم تا با سختیهای خویشتنداری کنار بیایند و با احساسات پرشور دست و پنجه نرم کنند. این چهار روش که میکله بوربا (۱۳۹۰) در کتاب خود با عنوان پرورش هوش اخلاقی پیشنهاد میکند، از نظر وی بهترین روشهایی است که میتواند راه را بر حملات