قرار نگیرد^۱ (صدوق، ۱۴۱۳: ۲/۶۱۹). حال چگونه برخی زنان و مردان با ساپورت‌پوشی و لباس‌های بدن‌نما حق اعضای بدن خود را ادا نمی‌کنند، در حالی که انتظار دارند دیگران حقشان را محترم بدارند؟! از آموزه‌های دینی برداشت می‌شود که این حریم اختصاص به زن ندارد و مرد نیز باید چنین حریمی را برای خود حفظ کند. گزارش‌های علمی نشان می‌دهد که گستره وسیعی از رفتارهای جنسی برای هر دو جنس زن و مرد خوشایند است؛ یعنی تمایل دارند در مکان‌ها و وضعیت‌های مختلف، به اشکال متفاوت به میل جنسی پاسخ دهند (فرانکن، ۱۳۸۴). بنابراین، حفظ حریم ارتباطی از جانب مردان، خویشتنداری جنسی را برای زنان آسان می‌کند.

شیوه کاهش تماس میان زن و مرد منافاتی با حضور اجتماعی زن و مرد ندارد، بلکه ارتباط مخربی را کاهش می‌دهد که حضور فعال و بهینه اجتماعی را تحت تأثیر خودش قرار می‌دهد. برای این شیوه، سازوکارهای متفاوتی وجود دارد که هم در دین مبین اسلام بر آن تأکید شده و هم در علوم رفتار اجتماعی به آن توجه شده است. پیش‌گیری از اختلاط و تنظیم حضور زن در معرض دید دیگران از جمله این سازوکارها است که به آن اشاره می‌کنیم.

۱ ـ ۱. پیش‌گیری از اختلاط

گاهی اختلاط زن و مرد خواسته یا ناخواسته صحنه‌های ناخوشایندی را به وجود می‌آورد. برای جلوگیری از آن می‌توان مکان‌های ویژه‌ای را به بانوان اختصاص داد. امروزه در برخی کشورهای توسعه‌یافته در مکان‌هایی مثل اتوبوس و مترو، محل خانم‌ها و آقایان را جدا کرده‌اند و جالب اینکه این کار به خواست زنان و فشار اجتماعی از سوی آنان انجام شده است. رسول خدا صلی الله علیه و اله هنگامی که مسجد مدینه را بنا می‌کرد دری را مخصوص زنان قرار داد و استفاده مردان را از آن ممنوع کرد^۲ (الاصبهانی، ۱۴۰۵: ۱/۳۱۳). این الگو می‌تواند در همه جا

نگاه، سخن، و رفت و آمد سبکی است که زمینه فساد را فراهم می‌کند (کلینی، ۱۴۰۷: ۵/۵۵۹؛ مجلسی، ۱۴۰۳: ۱۰۱/۳۸؛ نوری، ۱۴۰۸: ۱۴/۳۴۰). بنابراین، برای برچیده‌شدن رابطه‌ای که منجر به فساد انساب و شجره‌های خانوادگی، قطع نسل، ظهور و بروز مرض‌های گوناگون تناسلی، و بسیاری از جنایات اجتماعی از قبیل آدم‌کشی، سرقت، و امثال آن می‌شود (صدوق، ۱۴۱۳: ۳/۵۶۵) لازم است سبک روابط تغییر کند و رابطه زن و مرد بر اساس سبک عفاف تنظیم شود. در حقیقت، سبک عفاف همان تسهیل‌گرهای اجتماعی خویشتنداری جنسی است که از زمینه‌های ارتباط پرخطر جنسی پیش‌گیری می‌کند.

اصول ارتباط اجتماعی زن و مرد در سبک عفاف

سبک عفاف، سبک ارتباطی نسبتاً فراگیری است که خطر انحراف جنسی را به حداقل می‌رساند. اگرچه این سبک، قدرت و منابع خویشتنداری جنسی فرد را می‌پذیرد، فقط بر این منابع تکیه نمی‌کند و به جای کنترل نظام درون‌روانی، بر کنترل بیرونی محرک‌ها تأکید می‌کند. سبک زندگی عفیفانه، پیچیدگی‌های غریزه جنسی و موانع خویشتنداری جنسی از قبیل سختی‌های ازدواج، محیط زندگی تحریک‌آمیز و کاهش هزینه روابط نامشروع در زندگی امروز را در نظر می‌گیرد و به عواقب و پیامدهای سخت زندگی ناپاک توجه می‌کند. از این‌رو کاهش تماس زن با مرد در جامعه و همچنین کاهش تحریک در محیط اجتماعی را به عنوان دو شیوه در نظر می‌گیرد.

۱. کمترین تماس

منظور از کمترین تماس، به حداقل رساندن تماس‌های بی‌دلیل و غیرموجه بین زن و مرد نامحرم است که ممکن است زمینه فساد جنسی را فراهم کند. تماس بسیار و بدون دلیل با نامحرم، زن و مرد را در معرض تهدید قرار می‌دهد و امکان شکسته‌شدن حریم امنیتی آنها را افزایش می‌دهد. اساساً، حفظ پاکدامنی در حریمی امن از حقوق اعضای جنسی محسوب می‌شود. حق نیز موجب تکلیف است. از امام زین‌العابدین علیه السلام چنین نقل شده است که این حق دستگاه جنسی انسان است که از انحراف و زنا حفظ شود و حتی در معرض دید دیگران