15
الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی

مقدّمه

بخشی از زندگی انسان، با میل و رفتار جنسی ارتباط دارد. حکمت الهی به گونه‌ای نقش زندگی انسان را قلم زده است که نسلش تا زمانی که خدا می‌خواهد قطع نشود. از این‌رو، برای تضمین و تأمین این غرض ساختمان بدن بشر را مجهز به دستگاه تولید مثل کرده و نیرویی به نام میل جنسی در زن و مرد قرار داده است تا هر یک به طرف دیگر متمایل و مجذوب شوند و با ارتباط زناشویی صاحب فرزند گردند. از این‌رو، میل جنسی کارکرد لذت‌آوری دارد و البته در معرض آسیب است. برای آنکه به آسیب و آفت دچار نشود عقل را بر آن حاکم کرده است. مجهزبودن به دستگاه تولید مثل، آدمی را به ازدواج‌کردن دعوت می‌کند. از سوی دیگر، عقل، انسان را به پرهیز از انحراف جنسی فرا می‌خواند؛ انحرافی که ویرانگر اساس خانواده و قطع‌کننده نسل است (طباطبایی، ۱۴۱۷: ۴/۲۷۰). اما همان‌گونه که همیشه و دائماً شهوت و میل جنسی ابزار تولید مثل قرار نمی‌گیرد، عقل نیز در همه انسان‌ها و در همه دوره‌های زندگی بر عملکرد غریزه جنسی حاکم نیست، وگرنه انحراف جنسی و فساد اخلاقی دیده نمی‌شد و درباره این مسائل نیز احساس نگرانی وجود نداشت.

طبق یکی از گزارش‌ها، ۸۰ درصد از والدین در ایالات متحده امریکا میل جنسی را برای نوجوانان خویش خطرناک می‌دانند و روش ترساندن را برای اجتناب نوجوانان از رفتارهای جنسی پی می‌گیرند. زیرا ارضای میل جنسی نوجوانان عموماً با نتایج فرعی ناخوشایند و منفی همچون بارداری‌های ناخواسته، بیماری‌های مقاربتی مسری،۱ سقط

1.. sexually transmitted diseases (STDs)


الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی
14

ضرورت عفاف برای انسان، دستیابی به چارچوب نظری عفّت‏ورزی و خویشتنداری جنسی، و سرانجام، ارائه الگوی اسلامی تنظیم رفتار جنسی. در این طرح، از یک سو الگوهای رفتار جنسی در غرب بررسی و بر اساس نظر غربیان ارزیابی شده‌اند و از سوی دیگر، منابع اسلامی به طور دقیق و هدفمند مطالعه گردیده‌اند. مهم‌ترین خروجی این مطالعه، «مدل نظری خویشتنداری جنسی» است که می‌تواند مبنای کار مشاوران و روان‌شناسان و نیز رسانه‏ها و نهادهای فرهنگی قرار گیرد. بر اساس این مدل، خویشتنداری جنسی، ترکیبی از مهارگری و تاب‏آوری است که دارای سه نیروی انگیزشی به نام‏های: ترس، امید و محبّت، و چهار مکانیزم به نام‏های: دوراندیشی، تجربه، عبرت و حیاست. در این مدل، مجموعه‌ای از توانمندی‏های روان‏شناختی، مهارت‏های خودمهارگری و عوامل زیستی و ارثی، عوامل درونی خویشتنداری را تشکیل می‏دهند و تماس کمینه و تحریک کمینه نیز عوامل رفتاری و اجتماعی خویشتنداری و عفاف را تشکیل می‌دهند که حجاب و پوشش را باید در این قسمت جستجو کرد.

گروه روان‌شناسی اسلامی این پژوهشکده، مبتنی بر یافته‏های این پژوهش، چند طرح تجربی، شامل مقیاس‏های لازم و مداخله‏های روان‌شناختی را در سطوح مختلف طرّاحی کرده است تا ابزارهای لازم برای فعّالیت مشاوران و روان‌شناسان و همچنین فعّالان فرهنگی و اجتماعی فراهم آیند. هدف این طرح‏ها، تبدیل مباحث نظری به برنامه‏های اجرا شدنی در مراکز مشاوره و نیز استانداردسازی فعّالیت‏های مراکز فرهنگی و اجتماعی است.

در این فرصت لازم می‏دانیم از حضرت آیة ‏الله محمّدی ری‏شهری، به دلیل فراهم‏سازی بستر پژوهشی مناسب، و از آقای دکتر مهدی عبّاسی به دلیل تلاش عالمانه در این پژوهش، قدردانی کنیم. همچنین از آقای دکتر عبّاس پسندیده برای نظارت علمی بر این طرح و از جناب آقای دکتر مسعود جان‏بزرگی برای ارزیابی دقیق این طرح سپاس‌گزاریم.

از خوانندگان محترم و اندیشمندان و دانشجویان گرامی درخواست داریم این گروه را با دیدگاه‌ها و انتقادهای اصلاحی خود بهره‏مند سازند.

گروه روان‌شناسی اسلامی

پژوهشکده اخلاق و روان‌شناسی اسلامی

مقدّمه

  • نام منبع :
    الگوی تنظیم رفتار جنسی با رویکرد اسلامی
    سایر پدیدآورندگان :
    مهدي عباسي
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    انتشارات دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1396
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 31465
صفحه از 298
پرینت  ارسال به