««« مطالعه کتاب »»»
|
نام منبع : |
شناخت نامه حديث |
|
پدید آورنده : |
آیت الله ری شهری |
|
سایر پدیدآورندگان : |
جمعی از پژوهشگران |
|
تعداد جلد : |
3 |
|
ناشر : |
انتشارات دارالحدیث |
|
محل نشر : |
قم |
|
تاریخ انتشار : |
1397 |
|
نوبت چاپ : |
اول |
کتاب شناخت نامه حدیث در ۳ جلد منتشر شد
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قرآن و حدیث، کتاب "شناخت نامه حدیث"، تألیف آیت الله محمدی ری شهری از سوی پژوهشکده علوم و معارف حدیث به زبان فارسی - عربی منتشر شد.
حديث حکايت گر گفتار و رفتار پيامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بيت گرامى ايشان و در کنار قرآن، هماره و همه جا، راهبر انسان به سوى سعادت جاويدان است.
بهره گيرى از اين گنج پر ارج و کاربست آن در دانش هاى دينى، نيازمند برخى آگاهى هاى جانبى است که کتاب شناخت نامه حديث به خوبى از عهده آنها برآمده است. اين اثر حاصل سال ها کوشش گروهى و روشمند تنى چند از پژوهشگران زبده در عرصه حديث است و ترجمه آن به فارسى مى تواند خلأ موجود در اين زمينه را تا اندازه اى پر کند.
اين مجموعه افزون بر گردآورى متون قرآنى و روايى در باره حديث، کوشيده است تا با تبيين مسائل فرا روى حديث، به پرسش هاى نسل معاصر دراين باره پاسخ دهد. روشن است که ترجمه چنين متن هايى به فارسى امروزين، از يک سو دشوارى هاى ترجمه متون کهن را به همراه دارد و از سويى ديگر تنگناهاى ترجمه متون دينى و مقدس را که دقتى افزونتر مى طلبد. متونى که کمتر نقل و شرح شده اند، واژه هايى نامأنوس دارند و ترکيب هايى ناآشنا را در جاهايى حساس از متن، در درون خود جاى داده اند.
در اين ترجمه، کوشش اصلى، رعايت امانت در بازگردان متون مقدس، اعم از آيات نورانى قرآن و احاديث شريف اهل بيت علیهم السلام و حفظ حد و مرز ترجمه در متون کهن بوده، هر چند در حد توان به زيبايى و روانى ترجمه نيز توجه شده است.
کتاب «شناخت نامه حديث» در يک نگاه
اين کتاب، در شانزده فصل و نزديک به يک هزار متن روايى و تعداد ۲۳ توضيح و تحليل، مهمترين مباحث مرتبط با حديث شناسى را تقديم علاقه مندان مى کند و در پايان، به اجمال محدثان بزرگ و مهمترين مؤلفان کتاب هاى حديثى جهان اسلام را معرفى مى کند.
توضيح کوتاهى در باره محتواى فصل هاى کتاب:
فصل يکم: شناخت سنت نبوى
اين فصل اختصاص دارد به تبيين معانى «سنت» و کاربردهاى اين واژه در احاديث اهل بيت علیهم السلام و بر نمودن نصوصى که تأکيد دارند سنت پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم مستند به وحى است و همه معارف مورد نياز جامعه، در قرآن کريم و سنت نبوى وجود دارد، ولى، برخى از معارف به دلائل خاصى در اختيار همگان قرار نگرفته اند.
فصل دوم: حجيت سنت نبوى
در اين فصل، آيات و رواياتى مطرح شده اند که دلالت دارند بر وجوب تمسک به سنت، فضيلت عمل به سنت، حرمت مخالفت با سنت، همچنين آيات و رواياتى که اطاعت از پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم را اطاعت از خدا دانسته اند و حجيت سنت را اثبات مى کنند. افزون بر به دست دادن اين نصوص، رواياتى مطرح مى شوند که تأکيد دارند اطاعت از اهل بيت علیهم السلام، فرمانبرى از پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم است. بنا بر اين، ميراث علمى و سيره عملى آنان نيز سنت پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم محسوب مى شود.
فصل سوم: معيار شناخت سنت نبوى
اين فصل اختصاص دارد به اسنادى که اثبات مى کنند براى دستيابى به سنت اصيل نبوى، راهى جز مراجعه به خاندان پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم نيست؛ زيرا گنج هاى احاديث پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم نزد آنهاست و مستند سخنان اهل بيت علیهم السلام ، سنت نبوى است. بر اين اساس، بهترين معيار براى شناخت سنت پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم ، رجوع به خاندان رسالت است؛ زيرا معارف صحيح اسلامى به طور کامل نزد غير آنان نيست. پايان بخش اين فصل، تحليلى است در باره شيوه احراز سنت.
فصل چهارم: اهميت حديث شناسى
آشنايى با احاديث پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بيت علیهم السلام ، تنها راه دستيابى به سنت نبوى است. از اين رو، در اين فصل، بر تعليم و تعلم حديث، آموختن حديث به فرزندان، مذاکره حديث در جلسات عمومى و خصوصى و برکات آن و حفظ حديث و برکات آن، تأکيد شده و در پايان، چگونگى برخورد با اصناف مختلف حديث، تبيين مى شود و تحليلى در باره همگانى کردن آشنايى با حديث، مطرح مى شود.
فصل پنجم: نقل حديث
اين فصل، شامل گزارش هايى است در باره ترغيب به نقل حديث، اقسام راويان، فضيلت راويان متعهد، ويژگى هاى لازم براى راوى، آداب ايجابى و سلبى نقل حديث، مجاز بودن نقل معنا، مجاز بودن نقل سخن يک امام از امام ديگر و راه هاى تحمل حديث، همراه با تحليل هاى مورد نياز.
فصل ششم: کتابت حديث
اين فصل اختصاص دارد به رواياتى که بر کتابت معارف حديثى تأکيد مى کنند و از اين رو، در عصر پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم و نيز در دوران زندگى اهل بيت علیهم السلام ، احاديث آنان نوشته مى شد و در مقابل اين احاديث، گزارش هايى مطرح مى شود مبنى بر ممانعت پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم از نوشتن حديث و لذا پس از وفات پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم ، کتابت حديث، به طور رسمى ممنوع شد. اين گزارش ها، در ضمن يک تحليل نقد خواهند شد.
فصل هفتم: فهم حديث
اين فصل درباره درايت و فهم حديث، اکتفا نکردن به نقل و کوشش براى رفع موانع آگاهى از مقصود و معناى آن است. همچنين متن رواياتى که احاديث اهل بيت علیهم السلام را صعب و مستصعب دانسته اند، آورده مى شود و ضمن تحليلى مراد از آنها تبيين مى گردد.
فصل هشتم: ملاک هاى درستى احاديث
براى راستى آزمايى احاديثى که به اهل بيت علیهم السلام نسبت داده مى شوند، معيارهايى در روايات مطرح شده اند؛ مانند: مطابقت با قرآن، هماهنگى با سنت و موافقت با قلب، فطرت و حق. در فصل هشتم، معيارهاى ياد شده، مطرح و تبيين مى شوند.
فصل نهم: عرضه حديث
بهترين راه براى اطمينان يافتن از صحت حديث، در صورت امکان، عرضه و ارائه آن به پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بيت علیهم السلام يا اصحاب بزرگ و مورد اعتماد آنهاست. اين اقدام در روزگارى که امکانات لازم براى ضبط صدا و تصوير گوينده فراهم نبوده، اهميت بيشترى داشته است. در اين فصل، گزارش هاى متعددى مطرح شده که نشان مى دهند عرضه حديث در صدر اسلام، يک سيره جارى در ميان بسيارى از محدثان بوده است. پايان بخش اين فصل، تحليلى است در همين زمينه.
فصل دهم: اختلاف حديث
در ميان احاديث، گاه به رواياتى برخورد مى کنيم که ميان آنها، اختلاف و تعارض وجود دارد. لذا بايد ديد علت چيست؟ و در اين گونه موارد چه بايد کرد؟ فصل دهم، درباره رهنمودهايى است از اهل بيت علیهم السلام در باره اسباب و علل اختلاف احاديث و درمان آن و تبيين اين موضوع.
فصل يازدهم: حديث سازى
اين فصل، شامل احاديثى است در باره هشدار پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بيت علیهم السلام نسبت به خطر احاديث ساختگى و پيش بينى پديد آمدن اين خطر فرهنگى در جهان اسلام. چند نمونه از احاديثى که قطعاً جعلى اند يا قرائنى بر مجعول بودن آنها وجود دارد، همراه با تحليل هاى مورد نياز، مطرح مى شوند.
فصل دوازدهم: برخى احاديث ناب و برگزيده
اين فصل، چند نمونه از زيباترين و آموزنده ترين احاديث را تقديم خوانندگان مى نمايد؛ مانند احاديثى که تأکيد شده شايسته است با آب طلا نوشته شوند، احاديثى که بر در بهشت با آب طلا نوشته شده، احاديث سلسلة الذهب، احاديثى که نقل آنها مورد تأکيد قرار گرفته، مواعظ کوتاه و جوامع حکمت ها.
فصل سيزدهم: محدثان برجسته پيرو اهل بيت علیهم السلام
در اين فصل، برجسته ترين محدثان پيرو اهل بيت علیهم السلام ، جايگاه آنان در نقل حديث و آثار حديثى آنان به اجمال معرفى مى شوند.
فصل چهاردهم: محدثان برجسته اهل سنت
اين فصل به معرفى برجسته ترين محدثان اهل سنت در نقل حديث و تأليفات آنان اختصاص دارد.
فصل پانزدهم: مؤلفان برجسته منابع حديثى پيرو اهل بيت علیهم السلام
در اين فصل، مؤلفان برجسته شيعه، جايگاه آنان در نقل حديث و تأليفات حديثى آنان گزارش مى شود.
فصل شانزدهم: مؤلفان برجسته منابع حديثى اهل سنت
اين فصل درباره معرفى نگارندگان مشهور حديثى اهل سنت، جايگاه آنان در نقل حديث و تأليفات حديثى آنهاست.
فهرست بخش های مختلف کتاب در یک نگاه:
جلد اول
درآمد
فصل یکم: شناخت سنت
فصل دوم: حجیت سنت
فصل سوم: ملاک شناخت سنت
فصل چهارم: اهمیت شناختن سنت
فصل پنجم: نقل حدیث
فصل ششم: نگارش حدیث
فصل هفتم: فهم حدیث
**********
جلد دوم
فصل هشتم: معیارهای درستی حدیث
فصل نهم: عرضه حدیث
فصل دهم: اختلاف احادیث
فصل یازدهم: حدیث سازی
فصل دوازدهم: برخی احادیث ناب و برگزیده
**********
جلد سوم
- محدثان مشهور شیعی
- مولفان مشهور شیعی
- محدثان مشهور اهل سنت
- مولفان مشهور اهل سنت
کتاب شناخت نامه حدیث، تألیف آیت الله محمدی ری شهریو با همکاری جمعی از پژوهشگران از سوی پژوهشکده علوم و معارف حدیث، به زبان فارسی - عربی، در قطع وزیری، در ۳ جلد و ۱۳۳۲ صفحه به نگارش درآمده است و در سال ۱۳۹۷با همکاری انتشارات دارالحدیث منتشر شده است.
