ردّ حديث مخالف اجماع

بهبودي متن حديثي را که مخالف اجماع باشد، از درجه اعتبار و حجيت ساقط مي‌داند، اگرچه سند آن معتبر باشد. وي گاهي متن اين دست روايت‌ها را عليل مي‌داند، براي نمونه متن حديثي مشتمل بر حکم ديه مقتول است و ديه مقتول را بر مردم شهري تحميل کرده که قاتل در آن جا به دنيا آمده است. ^۱ او مي‌گويد: اين حکم مخالف اجماع مسلمانان است؛ زيرا ديه قتل خطا بر وارث طفيلي قاتل است؛ از جمله: برادران، عموها، دايي‌ها و پسرانشان. آنان بايد ظرف سه سال ديه را تأديه کنند و اگر استطاعت نداشته باشند، به اتفاق اهل بيت، ديه بايد از بيت‌المال مسلمانان پرداخت شود؛ مثلاً حديثي را که درباره آداب دريافت زکوة در الکافي درج شده است ^۲ و پس از آن به المقنعة مفيد، ^۳ التهذيب ^۴ و وسائل‌الشيعة ^۵ راه يافته است، به علت مخالفت با اجماع، از درجه اعتبار ساقط مي‌داند و آن را در صحيح الکافي درج نکرده است. مفاد اين حديث طولاني آن است که امير‌المؤمنين به مأمور زکات خود توصيه کرد که اگر کسي داراي رمه گوسفند، شتر يا گاو باشد، دام‌هاي او را به دو دسته از هم جدا کن و انتخاب يک دسته آن را به صاحب دام واگذار کن تا هر دسته‌اي را به صلاح خود بداند، براي خود برگزيند و چون يک دسته دام را انتخاب کرد، ديگر متعرض نشو و دوباره دسته باقي‌مانده را به دو بخش تقسيم کن و انتخاب يک بخش آن را به صاحب رمه تفويض کن. به همين ترتيب، ادامه بده تا در آخر اين بخش و تقسيم، تعدادي که به حق زکات وافي باشد، باقي بماند و تو آن را دريافت کني. اگر احياناً تصور کرد که اين تقسيم به مصلحت او نبوده و تقاضاي تجديد برنامه کرد، دوباره رمه او را به حال اول باز گردان و فرصت بگذار تا درهم شوند و تو دوباره همين برنامه را به اجرا بگذار.
بهبودي معتقد است به دلايل مختلف، بويژه به دليل مخالف بودن اين حکم با اجماع، توصيه و برنامه ارائه شده در اين روايت موهوم است. وي مي‌گويد:
به اجماع شيعه و سنّي و اتفاق محتواي حديث آنان در باب زکات، زکات چهل گوسفند، يک گوسفند است، آن هم در صورتي که همان چهل گوسفند، يک سال تمام در تملک اين فرد باشد، بدون شريک و تعويض. از طرفي، کم‌تر از چهل گوسفند، حتي ۳۹ تا هم زکات ندارد. از سوي ديگر، زکات چهل گوسفند، پنجاه گوسفند يا بيش‌تر تا ۱۲۰ گوسفند نيز همان يک گوسفند است، با همان شرايط که صاحب دام شريک نداشته باشد و تعويض هم نکرده باشد. شرط لازم ديگر اين است که رمه او در تمام دوران سال، در چرا باشند و خرجي بر صاحب رمه تحميل نکنند، حتي اگر در سال خشک‌سالي، ضايعه مرتع يا در اثر سرما مجبور شود گوسفندان