به نظر بهبودي آراي صحابه و تابعان و به تبع آن، اختلاف فقها در اکثر ابواب فقهي، از جمله صلاة، صيام، حج و مانند آن، از همين روست. ۱ تعدادي به دسته‌اي از روايات تمسک مي‌جويند و شماري ديگر بر اساس روايات ديگري فتوا مي‌دهند.
۴. سقوط در ورطه محنت از يک سو ۲ و ظهور و فتنه غلات و زنادقه از خاستگاه واحد از سوي ديگر: بهبودي مي‌گويد پس از سقوط حکومت شرق و غرب به دست مسلمانان و فتح بلاد روم شرقي، کارگزاران نصراني و سياست‌مدارانشان دريافتند که اسلام با ويژگي‌هايي که دارد، علاوه بر نفوذ در قلب‌ها، عقايد مردم را تحت تأثير قرار مي‌دهد، کيان مذهب و حکومت آنان را به زودي منحل و زبان آنان را نيز متحول خواهد کرد. از اين رو، پس از چاره‌انديشي از افراد با کفايت و بعد از تبادل آرا با افراد با‌بصيرت، عمّال خود را به بلاد مسلمانان در مجمع قرّا، فقها و عرفاي آنان گسيل داشتند تا جوان و پير را با القاي شبهه و انتشار اکاذيب، جهت مزيد تفرقه در ميان آنان گمراه کنند. ۳
به عقيده وي، گروه نامبرده در زمينه مسائل زير به القاي شبهه و جعل حديث مي‌پرداختند: جبر، قدر، مشکلات اختيار، اختبار، معضِل تشبيه و تعطيل، نزول، جمع و تدوين قرآن، شبهه تحريف، تشويق به تلاوت آيات، حفظ، تجويد، ترتيل و خواندن آن به طور مداوم، در صبح و شام، معجزات خرافي و نشر آن توسط قصه‌گويان يا مشايخ غافل، دعاهاي عرفاني و وعده به ثواب‌هاي گزاف، خلق آسمان و زمين و شناخت خورشيد، ماه، ستاره، ايجاد ابر، توفان و باران و علت خسوف، کسوف و زلزله.
بهبودي ادامه مي‌دهد که پس از ظهور شيعه در عراق و تأسيس جامعه فرهنگي در آن جا، گروهي از اين زنادقه به سوي شيعه در کوفه شتافتند. احاديثي در غلو و تفويض براي آنان ساختند؛ مانند اين که اگر کسي امامش را بشناسد، هر چه خواست، انجام دهد و هم چنين جعل کردند که گناهان شيعيان، در روز
1.. براي مشاهده نمونه ديگر از برداشت اشتباه و در نتيجه فتواي خطاي ابن‌عباس و توضيح آن ر.ک: معرفة الحديث، ص۹- ۱۱.
2.. منظور دوراني است که نزاع بين اشاعره و معتزله در گرفت و بسياري از مسلمانان يک ديگر را تکفير مي‌کردند و نيز مسأله خلق قرآن مطرح شد و همگان پس از تفتيش عقايد، دچار رنج‌هاي فراوان شدند. از جمله احمد‌بن‌حنبل که در زندان بسيار مورد آزار قرار گرفت. اين دوران در تاريخ اسلامي به دوران «محنت» نام‌بردار است. (ر.ک: بحار الانوار، کتاب الفتن و المحن)؛
3.. براي روشن‌تر شدن بحث به طور مستند ر.ک: معرفة الحديث، ص۷۳- ۸۰. در گفت‌و‌گويي شفاهي بهبودي اظهار کرد که اين نتايج را بيشتر علاوه بر منقولات سيد مرتضي در الامالي، بيشتر با تدبر در روايت‌هايي به دست آورده که نشان مي‌دهد جعل بعضي احاديث از فتنه زنادقه نشأت گرفته است؛ او به اخباري درباره فتنه غلات و زنادقه در جلد ۲۵ بحار‌الانوار اشاره کرد که بر اساس آن، معلوم مي‌شود بسياري از فرقه‌هاي ديگر که در بين مسلمانان به وجود آمدند، از ريشه فردي چون مسيلمه کذاب بودند (ر.ک: بحار‌الانوار، ج۲۵، ص۲۶۳). وي به روايت‌هايي اشاره کرد که ريشه غلات و زنادقه را از يهود، نصارا و مجوس معرفي مي‌کند (همان، ص۲۶۵). با مروري بر اين روايات روشن مي‌شود که روشن‌فکران مملکت‌هايي که مغلوب سپاه مسلمانان شدند، اين جريان را به راه انداختند. بهبودي با ريشه‌يابي دقيق عملکردهاي راويان دروغ پرداز در روايات اين بخش و مطالعه پيدايش نام زندقه در کتب تاريخي، مطالب فوق را نتيجه گرفته است. علاوه بر آن، براي روشن شدن وضعيت آنان به رجال الکشي ارجاع مي‌دهد تا معلوم شود اصل اين دو گروه، مثلاً از اعضاي کاتوليک ريشه مي‌گيرد. بهبودي مي‌گويد چرا يک نفر کاتوليک بايد در لباس مسلمانان، بين آنان به القاي شبهه بپردازد؟ (ر.ک: اختيار معرفة الرجال، ص۲۶۲- ۲۶۵). او همچنين به رواياتي در عيون اخبار الرضا ارجاع مي‌دهد که بر‌اساس آن معلوم مي‌شود، هزينه‌هاي هنگفتي براي تحقق اهداف اين خراب‌کاري‌ها صرف مي‌شد. به عقيده وي، اين خرج‌ها از اموال خارجي تأمين شده است. ناگفته نماند پژوهش در اين‌باره مي‌تواند خود موضوعي مجزا براي تحقيق جديدي باشد.
