خيس مي‌كند، آيا همين مقدار از وضو گرفتن وي كفايت مي‌كند؟ شستن باران از وضو كفايت مي‌كند.
شيخ بهايي، در تفسير اين حديث تذكر مي‌دهد كه به جهت تقيه صادر شده است؛ چرا كه ظاهر آن بر كافي بودن شستن دو پا به جاي مسح آن دو، دلالت دارد و اين خلاف نظر شيعه است ^۱ .

طهارت شراب

در برخي از جوامع حديثي شيعه و سنّي، رواياتي وجود دارد كه ظهور در نجس نبودن شراب دارند. اين مسأله، تا حدي از اهميت برخوردار بوده كه آثار مستقلي درباره آن نوشته شده است. ^۲ به استناد ظهور روايات طهارت شراب، برخي از فقيهان اهل سنّت و تعداد كمي از دانشيان شيعه، به پاك بودن شراب و جواز خواندن نماز در لباس آميخته به آن، گراييده‌اند ^۳ . شيخ بهايي، در نقد نگره فقهاي قايل به طهارت شراب و پاسخ به روايات استنادي آنان، بر اين باور است كه احاديث طهارت خمر، همگي از باب تقيه صادر شده‌اند. شيخ بهايي، در تبيين تقيه‌اي بودن روايات طهارتِ خمر، بر اين نكته تاريخي تأكيد دارد كه بيشتر حاكمان و واليان معاصر معصومان، از خاندان بني‌اميه و بني‌عباس، اصرار شديد بر خوردن شراب داشتند؛ افزون بر اين عادت زشت، در تاريخ مشهور است كه گاه در حال مستي به اقامه نماز جماعت در مساجد مبادرت مي‌كردند و اين عمل براي آنان تبديل به سيره شده بود. در اين فضاي تاريخي، موضع‌گيري مخالف معصومان با رويه جاري حاكمان، نه تنها به زدودن اين نگره و عادت زشتِ نهادينه شدة در جامعه كمك نمي‌كرد، بلكه سبب تشديد و اشاعه آشكار يك قبيح در جامعه مي‌شد و بر عمق چالش حكومت وقت با امامان مي‌افزود. از همين رو، در برخي از روايات با لحاظ شرايط تاريخي حاكم بر معصومان، به طور موقت، طهارت شراب، گزارش شده است ^۴ . همچنين، در مقابل اين روايات، احاديث متعددي بر نجس بودن خمر وجود دارد، كه شهرت و اجماع، مؤيد محتواي اين دسته از روايات است. ^۵

رد عامه

از آنجا كه فرهنگ غالب و گفتمانِ رايج عصرِ معصومان، به طور کامل غير شيعي است، گاه بنا به رعايت مصالحي مهم، موافق رأي عامه سخن گفته‌اند. دقت در اين نكته ـ كه اين نوع رواياتِ معصومان، به هدف بيان حكم واقعي صادر نشده است ـ راز دفع تعارض دروني و بيروني آنها با يكديگر است كه شيخ بهايي، در موارد ذيل به خوبي رعايت آن را نشان داده است.

مسح تمام سر

برخي از مذاهب فقهي اهل سنّت، در وضو قايل‌اند كه بايد تمام سَر مسح شود. ^۶ ؛ در مقابل، شيعه مسح مقداري از سَر را كافي مي‌داند. مستند اين ديدگاه، روايات صريحي است که در جوامع حديثي شيعه،