فصلنامه علمي - پژوهشي علوم حديث 49 و 50 - صفحه 95

نقل چهارم

واحدي نيز از عطا، از ابن‌عباس نقل مي‌كند كه علی علیه السلام خودش را اجير كرد تا يك شب نخلستاني را در مقابل مقداري جو آبياري كند. صبح جو را گرفت و از آن چيزي به نام «حريره» (غذايي كه با آرد، شير و روغن تهيه مي‌شود) ‌درست كردند تا بخورند. پس از پختن، مسكيني آمد و غذا را به او دادند و سپس يك سوم ديگر را مهيا كردند و وقتي پخته شد، يتيمي آمد و درخواست غذا كرد و آن را نيز به او اطعام كردند. سپس با يك سوم ديگر غذا تهيه كرد. اين بار، اسيري از مشركان آمد و درخواست غذا كرد و آن را نيز به او اطعام كردند و خود، روزشان را با گرسنگي سپري كردند. ۱ اربلي، همين مطلب را از واحدي نقل كرده، در ادامه مي‌گويد:
خداوند، قصد نيك و نيات راستين آنها را دانست و در مورد ايشان آياتي نازل كرد... و در عوضِ‌ بخششان، باغ‌ها و حور قرار داد و فرمود: (وَيُطْعِمُونَ الطَّعَامَ عَلَى حُبِّهِ مِسْكِيناً وَيَتِيماً وَأَسِيراً. ( ۲

نقد و بررسي روايت

اين روايت نيز، هر چند مرسل است، ولي با آنچه علي بن ابراهيم به صورت صحيح و مسند نقل كرده بود، تطبيق مي‌كند.
نتيجه، اين‌که اين دسته روايات، گوياي اطعام در يك روز هستند و اَصلِ مطلب را علي بن ابراهيم مسنداً گفته كه مورد قبول ماست ولي آنچه برخي به صورت مرسل و يا از طريق ضعيف و مجهول نقل كرده‌اند كه از همسايه يهودي قرض گرفت و... و، يا حسنين نيز نذر كردند و روزه گرفتند و اعطاء كردند مورد قبول ما نيستند؛ چرا كه قرض از يهودي براي شخصي مثل علی علیه السلام شايسته نيست و وجود يهوديان در داخل مدينه ثابت نيست. دوم اين‌که حسنين در آن ايّام بچه ۵ ـ ۶ ساله بودند و لذا نذر و روزه و سپس گرسنه گذاشتن ايشان جايز نيست. سوم اين‌که اهل بيت علیهم السلام از حلواي مخصوص نچشيدند؛ نه اين‌که اصلاً چيزي نخورند.

روايات بخشش اهل بيت علیهم السلام در سه روز

در برخي روايات آمده است كه بخشش در سه روز بوده است.

نقل يكم

روايت صدوق، از محمد بن ابراهيم، بن اسحاق، از ابواحمد عبدالعزيز بن يحيي جلودي، از محمد بن زكريا، از شعيب بن واقد، از قاسم بن بهرام، از ليث، از مجاهد، از ابن عباس و همچنين محمد بن ابراهيم بن اسحاق، از ابواحمد عبدالعزيز بن يحيي جلودي، از حسن بن مهران، از مسلمه بن خالد، از صادق علیه السلام، از پدرش در تفسير آيه (يُوفُونَ بِالنَّذْرِ( كه فرمود:

1.. الوسيط في تفسير القرآن المجيد، ج۴، ص۴۰۰ ـ ۴۰۱.

2.. كشف الغمة، ج۱، ص۱۶۸ ـ ۱۶۹.

صفحه از 423