فصلنامه علمي - پژوهشي علوم حديث 49 و 50 - صفحه 359

در چند مورد به نام کتاب وي با عنوان کتاب الاخبار تصريح کرده است. ۱ از يک عبارت مسعودي چنين بر مي‌آيد که کتاب را از طريق ابوالعباس بن عمار شنيده و بدان دسترسي داشته است. ۲ در جاي ديگري نيز از طريق همين ابن عمار از نوفلي نقل کرده است. ۳ اين همان احمد بن عبيدالله بن عمار کاتب ثقفي مورخ شيعي (م ۳۱۴ق) صاحب کتاب المبيضة في اخبار آل ابي طالب است که پيش از اين به تفصيل اشاره کرديم که ابوالفرج اصفهاني از طريق او اخبار نوفلي را روايت کرده است. در واقع، مي‌توان تصور کرد که اصل کتاب الاخبار در اختيار مسعودي بوده، اما از طريق ابن عمار ثقفي مجاز به روايت آن بوده است. ۴
۱۰. ابوالعباس احمد بن ابراهيم حسني (م ۳۵۳ق) در کتاب المصابيح (يمن، ۲۰۰۲م،‌ مؤسسة الامام زيد بن علي) هفت مورد. ۵
۱۱. ابوالفرج اصفهاني (م ۳۵۶ق) در مقاتل الطالبيين و الاغاني.

الف. مقاتل الطالبيين

گذشت که به احتمال بسيار زياد، بنياد کتاب مقاتل الطالبيين روي کتاب المبيضة ثقفي بوده که آن هم در همين موضوع بوده، قرار داشته است. البته مدايني و ينت چند نفر ديگر هم آثاري با عنوان اسماء من قتل من الطالبيين يا عناوين ديگر، اما در همين موضوع داشته‌اند. يکي از منابع مهم کتاب المبيضة کتاب الاخبار نوفلي بوده و به همين جهت، تعدادي از روايات نوفلي از طريق المبيضة در مقاتل الطالبيين ابوالفرج وارد شده است.
محمد بن علي بن حمزه علوي نيز کتابي در اين موضوع داشته است که ابوالفرج، فراوان از آن در مقاتل نقل کرده است. ۶ اگر سند مشکلي نداشته باشد، در يک مورد محمد بن علي بن حمزه از نوفلي نقل کرده است (بنگريد به نخستين مورد از موارد ذيل). از قضا در اين مورد، نقل نوفلي، نه طريق ابن‌عمار ثقفي، بلکه از طريق همين محمد بن علي بن حمزه به مقاتل راه يافته است.
گويا نقل‌هاي ديگري هم در مقاتل از نوفلي هست که از غير طريق ابن عمار آورده شده است؛ نمونه آن خبر عيسي بن زيد بن علي است که ابوالفرج آن را از طريق عيسي بن حسين ورّاق از نوفلي نقل کرده و در پايان مي‌گويد که آنچه من از ابن عمار ثقفي دارم، برخلاف اين نقل است. روشن نيست مقصودش آن است که آنچه ابن عمار از نوفلي درباره نقل کرده با اين نقل مخالف است يا ابن عمار از کسي ديگر آن گزارش، اما متفاوت را داشته است.

1.. ج۲، ص۴۲۸؛ ج۳، ص۱۶؛ ج۳، ص۷۷ ـ ۷۹.

2.. مروج الذهب، ج۳، ص۷۹.

3.. همان، ص۸۱.

4.. مواردي که مسعودي از کتاب الاخبار نوفلي با يا بدون ذکر نام کتابش نقل کرده، عبارت است از: ج۲، ص۴۲۸، ج۳، ص۱۵، ص۱۶، ج۳، ص۷۶ - ۷۷، ج۳، ص۷۹، ج۳، ص۸۱، ج۳، ص۸۱، ج۳، ص۸۲، ج۳، ص۲۲۹-۲۳۱.

5.. ص۴۷۱، ص۴۷۳، ص۲۷۳، ص۴۸۰ - ۴۸۲، ص‌۴۸۵، ص۴۹۴، ص۴۹۴ - ۴۹۵.

6.. ص۳۲، ۸۴، ۹۱، ۹۸، ۱۲۴، ۱۵۴، ۱۵۵، ۱۵۶، ۱۵۷، ۱۵۹، ۱۷۴، ۲۰۳، ۴۱۲، ۴۱۸، ۴۴۱، ۴۵۴، ۴۵۷، ۴۵۹، ۴۹۶، ۵۴۷، ۵۵۲، ۵۸۶، ۶۲۲.

صفحه از 423