علوم حديث 27 - صفحه 192

و از اين ميراث بزرگ و گرانسنگ به راحتى روى گردان مى شوند.
«كاوشهاى حديثى» در اين شماره با كاوشى درباره مسند حضرت عبدالعظيم حسنى(ع) آغاز مى گردد.

يك . مسند حضرت عبدالعظيم حسنى(ع)

در ارتباط با مسند حضرت عبدالعظيم حسنى(ع) نكاتى وجود دارد كه طرح آن در اين شماره و استمداد از حديث شناسان در اين زمينه شايسته است.
طرح ابهامات و اشكالات احاديث، با پاسخهاى راهگشاى حديث پژوهان در بخش «كاوشهاى حديثى» فصلنامه علوم حديث، تلاشى است در جهت ابهام زدايى از روايات و گسترش مفاهيم تابناك اين ميراث بزرگ.
در اين شماره، به مناسبت برگزارى كنگره حضرت عبدالعظيم حسنى(ع) و تدوين مسند آن حضرت، موارد زير مورد كاوش ماست.
۱ . حديث نود و هشتم مسند، روايتى است از امام جواد(ع) كه در اقبال سيد بن طاووس آمده است. در ابتداى اين حديث آمده است: «فى حديث».
اين تعبير گوياى آن است كه اين روايت، صدرى داشته است. دستيابى به صدر اين حديث و تكميل آن مطلوب ماست.
۲ . در حديث كباير در قرآن (حديث ۲۵ مسند) دو مورد ابهام و سؤال وجود دارد:
الف . در همه منابع آمده است: «... و ترك الصلاة متعمّداً أو شيئاً ممّا فرض اللّه...»، نصب «شيئاً» بر چه پايه اى قابل توجيه است.
گفتنى است تقدير گرفتن و قانون مجاورت، راهى است براى توجيه، ولى گذشته از اين دو، راههاى ديگر را ذكر كنيد.
ب . در همين فراز از روايت كباير در قرآن، استدلال به گفتار رسول گرامى اسلام شده است: قال: من ترك الصلاة متعمّداً فقد برء من ذمّة اللّه و ذمّة رسول اللّه (ص).
با توجه به اينكه منظور پرسشگر آشنايى با كبائر در قرآن است و امام صادق(ع) هم در همين زمينه، كباير را از قرآن برمى شمرد،

صفحه از 237