علوم حديث 1 - صفحه 32

گشود. نخستين چيزى كه در آن يافتيم، [ميراث] پسر برادر و جدّ بود... [بنگريد] ۱ .
به نظر مى رسد كه محمد بن مسلم پس از اين پرسش و پاسخ، مطالب زيادى درباره ميراث دريافت نموده باشد، مانند آنچه كه از او در كافى، و من لا يحضره الفقيه و تهذيب، روايت شده است.
۸ ـ محمد بن مسلم مى گويد: ابو جعفر ـ ع ـ صحيفه ميراث را كه به املاى رسول خدا ـ ص ـ و دستخط على ـ ع ـ بود برايم خواند، در آن [اين موضوع را] يافتم: «مردى كه از دنيا برود و دختر و مادرى از خود باقى بگذارد، دخترش نصف اموال را مى برد... [حديث طولانى است]» ۲ .
بنابر آنچه كه در روايات بسيارى وارد شده و برخى از آنها را يادآور شديم، اهل بيت ـ ع ـ در گفته هاى خود، به آنچه كه جدشان رسول خدا ـ ص ـ فرموده بود، استناد مى كردند. هم او كه: «لاينطق عن الهوى ان هو الّا وحى يوحى» [نجم /۴].
از اينجاست كه مى گوييم روايات ائمه اهل بيت ـ ع ـ داراى يك سند هستند، و حديث آنها يك حديث و سخن آنها يك سخن است. و از اين رو ابوجعفر، امام باقر ـ ع ـ در پاسخ به جابر كه به حضرت عرض كرد: اگر حديثى برايم روايت كردى آن را برايم مستند بيان كن، فرمود:
پدرم از جدم رسول خدا ـ ص ـ از جبرئيل از خداى عزوجل برايم روايت كرده است و هر چه را برايت روايت كنم، همين گونه مستند است... ۳ .
به همين دليل، امام جعفر صادق ـ ع ـ آن گونه كه جمعى از شاگردانش روايت كرده اند، فرمود:
سخن من، سخن پدرم و سخن پدرم، سخن جدم و سخن جدم، سخن حسين و سخن حسين، سخن حسن و سخن حسن، سخن اميرالمؤمنين و سخن اميرالمؤمنين سخن رسول الله ـ ص ـ و سخن رسول خدا، سخن خداى عزوجلّ است ۴ .
و نيز به همين سبب بود كه امام صادق ـ ع ـ در پاسخ حفص بن بخترى [كه به حضرت عرض كرد: حديث را از شما

1.بصائر الدرجات ج ۷ ص ۱۱۳. تهذيب ج ۹ ص ۳۰۸. وسائل ج ۱۷ ص ۸۷ و ص ۴۸۶ ح: ۳۲۷۰۲.

2.كافى، باب ميراث فرزند با پدر و مادر، ج ۷ ص ۹۳. من لا يحضره الفقيه ج ۴، ص ۱۹۲، تهذيب ج ۹، ص ۲۷۰. وسائل ج ۱۷ ص ۴۶۳ ح: ۳۲۷۰۲.

3.امالى شيخ مفيد ص ۲۶.

4.كافى، ج ۱، ص ۵۳. ارشاد مفيد، ص ۲۵۷.

صفحه از 188