علوم حديث 1 - صفحه 113

بيش از «صد» فرقه ذكر شده است.
در ميان كتب اين علم ـ كه بر خلاف علم تاريخ اسلام و علم حديث، از ذكر سند در مطالب خود بيگانه است ـ ، به نام فرقه هايى با عناوين زُراريه يا تميميه (منسوب به زرارة بن اَعين) ۱ ، هشاميّه (منسوب به هشام بن حكم) ۲ ، نعمانيه يا شيطانيه (منسوب به ابوجعفر محمد بن على بن نعمان احول مؤمن الطاق) ۳ ، جواليقية (منسوب به هشام بن سالم جواليقى) ۴ و يونسيّه (منسوب به يونس بن عبدالرحمن) ۵ برخورد مى نماييم كه به بزرگان اصحاب ائمه ـ عليهم السلام ـ نسبت داده شده است و براى آنان عقايد سخيفى برشمرده اند كه به نظر مى رسد ذكر اين گونه افراد در عداد غلات، تلاشى از سوى مخالفان و دشمنان شيعه در راه بد جلوه دادن مذهب شيعه و كوبيدن امامان معصوم از راه كوبيدن اصحاب آنان بوده است.
همچنين به نام فرقه هايى مانند «سبأيه» (منسوب به عبدالله بن سبأ) برخورد مى كنيم كه

1.مقالات الاسلاميين، ص ۳۳ ؛ الاعتصام: ابراهيم بن موسى بن محمد فخمى غرناطى (م ۷۹۰ ق.) مقدمه: سيد محمدرشيد رضا، قاهره، مطبعة السعادة، ۱۳۳۲ ق. ص ۱۶۹ ؛ الخطط المقريزيه، ج ۳ ، ص ۳۰۱؛ التبصير فى الدين و تمييز الفرقة الناجية من الفرق الهالكين، ابوالمظفر اسفراينى، تحقيق كمال يوسف الحوت، چاپ اوّل: بيروت، عالم الكتب، ص ۲۳ و ۴۰ ؛ الفرق الاسلاميه (ذيل كتاب شرح المواقف) محمد بن يوسف بن على بن سعيد كرمانى شافعى (م ۷۸۶ ق)، تحقيق سليمة عبدالرسول، بغداد، دانشگاه بغداد، ۱۹۷۳ م. ص ۴۲

2.مقالات الاسلاميين، ص ۲۹؛ التبصير فى الدين، ص ۴۱؛ الاعتصام، ص ۲۱۹ ؛ الملل والنحل، شهرستانى ج ۱، ص ۱۸۴

3.التبصير فى الدين، ص ۲۳؛ الفرق الاسلاميه، ص ۴۶؛ مقالات الاسلاميين، ص ۳۴

4.الملل والنحل، ج ۱ ، ص ۱۸۵

5.مقالات الاسلاميين، ص ۳۲ و ۳۳؛ الاعتصام، ص ۲۱۸؛ التبصير فى الدين، ص ۷۳؛ الخطط المقريزية، ج ۳، ص ۳۴

صفحه از 188