پژوهشکده تفسیر اهل بیت (علیهم السلام)

پژوهشکده تفسیر اهل بیت علیهم السلام در راستای اهداف پژوهشگاه قرآن و حدیث در گسترش فرهنگ قرآن و اهل­بیت علیهم­السلام و پاسداری از میراث فکری شیعه در شاخه­های گوناگون به صورت رسمی فعالیت خود را از سال ۱۳۹۱ آغاز کرد.

اساس‌نامه

۱. ضرورت:

۱. استفادۀ نظام‌مند از حدیث در تفسیر قرآن کریم و گسترش آن برای رسیدن به روش تفسیر جامع روایی؛

۲. گسترش پژوهش‌های قرآنی حدیث‌محور بر اساس روش تفسیر جامع روایی؛

۳. آموزش، رشد و ترویج فرهنگ قرآنی بر پایۀ آموزه‌های اهل بیت عصمت و طهارت؛

۴. پاسخ‌گویی به پرسش‌ها و اشکال‌های مطرح در این عرصه، چه از سوی هم‌کیشان و چه از سوی بیگانگان؛

۵. احیا و بازسازی منابع کمیاب و مفقود در زمینۀ تفسیر روایی.

۲. اهداف:

۱. دستیابی به روش تفسیری جامع اهل بیت و گسترش راهكارها و الگوهای بهره‌گیری نظام‌مند از آن؛

۲. تربیت پژوهشگران توانمند و آگاه به شیوۀ تفسیری اهل بیت؛

۳. همگانی كردن بهره‌گیری از آموزه‌های تفسیری اهل بیت در عرصه‌های گوناگون علمی و زندگی.

۳. وظایف:

۱. پژوهش قرآنی‌ـ‌حدیثی بر پایۀ روش‌های تدوین‌شدۀ متناسب و نشر آن‌ها؛

۲. روش‌شناسی فهم معارف تفسیری اهل بیت و بررسی تطبیقی آن با دیگر روش‌ها؛

۳. تبیین مبانی و روش تفسیر روایی و نسبت‌سنجی آن با مبانی و روش‌های دیگر؛

۴. شناسایی پرسش‌ها، مشکل‌ها و نقدهای متوجه روش‌ و آموزه‌های تفسیری اهل بیت و تلاش برای رفع آن‌ها؛

۵. تدوین و پایه‌ریزی دانش‌های قرآنی بر پایۀ روایات اهل بیت؛

۶. شناسایی، احیا و بازسازی میراث علمی اهل بیت و راویان و پیروان آن‌ها؛

۷. معرفی توصیفی و تحلیلی تفاسیر روایی (اعم از ترتیبی و موضوعی) و مؤلفان آن‌ها؛

۸. تأسیس و تقویت کتابخانۀ تخصصی، بانک اطلاعات و ابزارهای نو متناسب با این عرصه؛

۹. تدوین «دانش‌نامۀ تخصصی تفسیر اهل بیت» به شیوه‌های گوناگون، مانند موضوعی، ترتیبی، الفبایی؛

۱۰. گسترش و ترویج فعالیت‌های قرآنی برای همگانی كردن معارف قرآنی اهل بیت؛

۱۱. برگزاری نشست‌ها و همایش‌های علمی در حوزۀ مأموریت پژوهشکده؛

۱۲. تاسیس و نشر مجله‌ها و نشریات تفسیری به صورت‌های گوناگون و برای مخاطبان مختلف.

۴. سیاست‌ها:

۱.  محور بودن حدیث شریف در پژوهش‌های تفسیری و بهره‌گیری از دیگر فرآورده‌های علمی مرتبط؛

۲.  برخورد روش‌مند با معارف تفسیری اهل بیت و پرهیز از نگاه‌های جزئی‌نگر و سلیقه‌ای؛

۳.  استفاده از محصولات علمی دیگر مؤسسه‌ها و پژوهشکده‌ها برای دوری از کارهای تکراری؛

۴.  عرضۀ نظام‌مند و نقادانۀ میراث تفسیری گران‌بهای اهل بیت با توجه به شبهه‌ها و پرسش‌های معاصر؛

۵. عمومی‌سازی تفسیر روایی، در چارچوب پذیرفته‌شدۀ نظری تفسیر؛

۶. توسعۀ بهره‌گیری از حدیث دربارۀ همۀ مفاهیم قرآن.

۵. ساختار سازمانی:

پژوهشکدۀ تفسیر اهل بیت علیهم السلام بخشی از پژوهشگاه قرآن و حدیث است و ساختار سازمانی آن طبق اساس‌نامه، شامل ریاست پژوهشکده، معاونت پژوهشکده و سه گروه علمی است.

۵-۱. گروه تفسیر جامع روایی

مأموریت: دستیابی به روش تفسیری و جامع اهل بیت(ع).

اهداف بلند مدت (پنج۵ ساله):

۱. تدوین تفسیر روایی قرآن بر پایه روایات اهل بیت(ع).

۲. تفسیر موضوعی مفاهیم بنیادی قرآن بر پایه روایات اهل بیت(ع).

۵-۲. گروه قرآن‌شناسی و دانش‌های پیرامونی

۱. مأموریت: تدوین و پایه‌ریزی دانش‌های قرآنی بر پایه روایات اهل بیت(ع).

۲. اهداف بلند مدت (پنج ساله):

 ۱. معناشناسی مفاهیم عام قرآنی؛

۲. بازشناسی تاریخی مدارس تفسیری امامیه؛

۳. پاسخ به مسائل و شبهات دربارۀ تفسیر امامیه.

۳. طرح‌های پژوهشی

۵-۳. گروه احیا و بازسازی متون تفسیری

۱. مأموریت: شناسایی، احیا و بازسازی میراث علمی اهل بیت(ع) در تفسیر.

۲. اهداف بلند مدت (پنج ساله):

۱. بازسازی تفاسیر اهل بیت(ع)؛

۲) بازسازی تفاسیر راویان و اصحاب شاخص اهل بیت(ع)؛

۳) تصحیح نسخ کهن تفسیری امامیه.

۳. طرح‌های پژوهشی (تحقیق تراث قرآنی)

طرح‌ پژوهشی گروه