عنوان
متن
خدمات الکترونیکی
» خدمات
» محصولات پژوهشگاه
» پست الکترونیک
» بانک پژوهشگران
» پایگاه های وابسته
» پایگاه حدیث نت
» پایگاه دانشگاه قرآن و حدیث
» پایگاه مرکز آموزش الکترونیک
» پایگاه مؤسسه دارالحدیث
» پایگاه پردیس تهران
اخبار
» پژوهشکده علوم و معارف حديث
» پژوهشکده تفسیر اهل بيت علیهم السلام
» پژوهشکده کلام اهل بيت علیهم السلام
» پژوهشکده اخلاق و روان شناسی اسلامی
» اخبار پژوهشی
پژوهشگاه
» ساختار
» ریاست
» شورای پژوهشگاه
» شورای پژوهشی پژوهشگاه
» حوزه ریاست و روابط عمومی
» معاونت پژوهش
» معاونت اداری مالی
» مدیریت نظارت، طرح و برنامه
» هیئت علمی پژوهشگران
» نمودار سازمانی پژوهشگاه
» معرفی
» معرفی اجمالی
» اساسنامه
» آیین نامه ها
» اهداف
» چشم انداز ده ساله
» بیانیه ماموریت
» بیانیه ارزش ها
فهرست "
مدل مسئولیت پذیری اجتماعی قرآن
"
مقدمه
فصل اول: کلیات پژوهش
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت
پرسش اصلی تحقیق
پرسشهای فرعی تحقیق
پیشینهٔ موضوع
روششناسی تحقیق
۱. توصیف قرآنی موضوع
۲. مقولهبندی مفاهیم
۳. ارتباطیابی
۴. جایگاهشناسی مقولهها
۵. پیشنهاد مدل
۶. ارزیابی مدل
فصل دوم: چیستی و ویژگیهای مسئولیتپذیری اجتماعی در قرآن
پیشگفتار
الف - مفهومشناسی «مسئولیتپذیری اجتماعی»
۱. مسئولیت
الف - معنای مصدری
ب - معنای حاصل مصدری
۲. مسئولیتپذیری
۳. اجتماع
تعریف مسئولیتپذیری اجتماعی
ب - شاخصهای مسئولیتپذیری اجتماعی قرآنی
۱. الزامی بودن
۲. ارزش بودن مسئولیتپذیری اجتماعی
۳. پیمانی نانوشته بودن مسئولیتپذیری اجتماعی
۴. گرهخوردن مسئولیتهای فردی با مسئولیتهای اجتماعی
۵. دوسویه بودن مسئولیتپذیری اجتماعی
۶. عدم ایراد انگیزههای منفعتطلبانهٔ اخروی در مساق
۷. عدم شرطیت فعلیت مسئولیتپذیری اجتماعی در مساق
۸. لزوم انگیزهٔ الهی در مسئولیتپذیری اجتماعی
۹. وسعت دامنه
۱۰. عهدهداری افراد
۱۱. امتداد زمانی (مسئولیت نسبت به گذشتگان و آیندگان)
۱۲. لزوم یکپارچهنگری در مسئولیتهای اجتماعی
۱۳. تأکید بر اصل «خود را جای دیگران دیدن» در مساق
۱۴. بازگشت مسئولیتهای اجتماعی به مسئولیت در برابر خداوند
ج - اهمیت مسئولیتپذیری اجتماعی از نگاه قرآن
۱. ترک مساق برابر با هدر دادن خود
۲. تأمین حیات جامعه با مسئولیتپذیری اجتماعی
۳. عدم کارآمدی تکالیف فردی بدون تکالیف اجتماعی
۴. مسئولیتپذیری اجتماعی شاخصی برای ایمان و دینداری
د - عوامل انگیزشی مساق
یک: درونی
الف - امیال
۱. خیرخواهی و دلسوزی
۲. علاقه به خود و سرنوشت خود
۳. شکرگزاری
۴. خدادوستی
ب - اعتقادات
۱. معادباوری
۲. باور اخوت اجتماعی
۳. یکتنانگاری جامعه
۴. باور بدهکاری به جامعه
دو. بیرونی
۱. الزام الهی
۲. تشویق و تهدید
۳. الگو
۴. فشار اجتماعی
۵. سرنوشت افراد مسئولیتپذیر و مسئولیتگریز
ه - فلسفۀ مسئولیتپذیری اجتماعی قرآنی
و - مراتب مسئولیتپذیری اجتماعی
۱. محبت و گرایش قلبی
۲. اقدام زبانی
۳. اقدام عملی
۴. تشویق دیگران
۵. ایثار
جمعبندی و نتیجهگیری
فصل سوم: مبانی مسئولیتپذیری اجتماعی از نگاه قرآن
پیشگفتار
مراد از مبانی مسئولیتپذیری اجتماعی
۱. اجتماعی بودن انسان
۲. اختیار انسان
الف - ادله اختیار در قرآن
۱. آیات صریح در اختیار انسان
۲. پاداش و کیفر و وعده آن دو
۳. ارسال پیامبران و انزال کتابهای آسمانی
۴. اوامر و نواهی الهی
۵. امتحانهای الهی
ب - انواع جبرگرایی و نقد آنها
نقد قرآن بر جبر اجتماعی
نقد قرآن بر جبر الهیاتی
۱. فاعلیت و ارادۀ مطلق الهی
۲. علم پیشین الهی
۳. قضا و قدر الهی
نقد قرآن بر جبر روانشناختی
۳. اصل مسئولیت انسان
تبیین دیدگاه قرآنی
برهان عقلی
تبیین اول
تبیین دوم
۴. همگانی بودن مسئولیتهای اجتماعی ایجابی
۵. فعلیت سؤال از مسئولیتهای اجتماعی
۶. رجحان منافع جمعی بر منافع فردی
چرایی رجحان منافع جمعی
۱. مدیریت تأمین منافع
۲. نظم و حیات اجتماعی
۳. حرکت جامعه به سمت پیشرفت همهجانبه
علل غلبه توجه به منافع فردی
۱. عدم اطلاع یا عدم توجه نسبت به عواقب کلان ترجیح منافع فردی
۲. سابقه تاریخی - فرهنگی
۳. کوتاهنگری
۴. توجیه
۵. عدم ثبات اقتصادی و سیاسی
عدم امکان عبور دستخالی عقل از منافع شخصی
۷. امکان تأثیرگذاری فرد بر جامعه
۸. ارتباط مستقیم سعادت اجتماع با سعادت فرد
تبیین ارتباط
پیوند فردگرایی و جامعهگرایی
جمعبندی و نتیجهگیری
فصل چهارم: انواع مسئولیتهای اجتماعی از دیدگاه قرآن
پیشگفتار
تعریف مسئولیتهای اجتماعی
واضع مسئولیتهای اجتماعی
محورهای مسئولیتپذیری اجتماعی در قرآن
دستۀ اول: مسئولیتهای نوعدوستانه
۱. حمایت از اقشار ضعیف و محروم (انفاق)
فلسفه انفاق
اقسام حمایت از اقشار ضعیف
۱. کمک مالی به تهیدستان
۲. اکرام ایتام
۳. سیرکردن گرسنگان
۴. ترغیب به اطعام گرسنگان
۵. اعطای قرضالحسنه
۶. کمک به در راه ماندگان
۲. احسان به خویشان
۳. احسان به همسایگان
۴. احسان به دوستان و همکاران نزدیک
دستۀ دوم: مسئولیتهای پیوندسازانه
۱. مدارا و برخورد اجتماعی نیکو با مردم
۲. حفظ اتحاد و پرهیز از تفرقه
۳. حل تنشهای ارتباطی
۴. مهرورزی همگانی
۵. پرهیز از انتشار اخبار تأییدنشده
۶. حفظ آبروی افراد جامعه
۷. اجتماعی بودن و قطع نکردن ارتباط با دیگران
۸. کمک به امر ازدواج
دستۀ سوم: مسئولیتهای فرهنگسازانه
۱. امر به معروف
مفهومشناسی امر
مفهومشناسی معروف
بستر امر به معروف و نهی از منکر
رابطه امر به معروف و نهی از منکر
مهارتهای لازم در امر به معروف و نهی از منکر (لوازم)
الف - استمرار
ب - صبر و پایداری
ج - عدم تعلل و فوت وقت
د - پیشگامی در انجام معروف و ترک منکر
ه - استفاده از طرح، روش و ابزار مناسب
و - تلاش برای قانع کردن افکار مخاطبان
ز - انتظار نداشتن پذیرش سریع یا صددرصدی
ح - نیت صالح
۲. نهی از منکر
مفهومشناسی نهی
مفهومشناسی منکر
نکوهش سکوت و بیتفاوتی در برابر فساد
لزوم ابراز انزجار از رفتارهای نادرست
نقش خواص
ثمرات امر به معروف و نهی از منکر
یک. رستگاری مسئولیتپذیران
دو. ارتقای فوق العادۀ جامعۀ ایمانی
سه. سهیم شدن در پاداش رفتار شایسته دیگران
ثمرات اختصاصی نهی از منکر
یک. نجات مسئولیتپذیران
دو. جلوگیری از سقوط جامعه
۳. هدایت فرامرزی
۴. تکریم و تعظیم علم و جهاد
۵. حمایت مالی از مهاجران فی سبیل اللّٰه
۶. پشتیبانی از دین و رسولان الهی
دستۀ چهارم: مسئولیتهای جامعهدوستانه
۱. عدالتورزی و عدالتگستری
تعریف عدالت از نگاه قرآن
انواع عدالت در قرآن
الف - عدالت قضایی
ب - عدالت اقتصادی
ج - عدالت در ثروت و امکانات
د - عدالت در روابط خارجی
ه - عدالت خانوادگی
و - عدالت اجتماعی
نقش مردم و دولتها در برپایی عدالت
الف - نقش مردم
۱. قیام به قسط (عدالتورزی)
۲. امر به قسط (عدالتخواهی)
ب - نقش دولتها و حکومت
الزامات
۱. احسان
۲. عدم تبعیت از هوا
۳. قهر و غلبه
۴. استمرار و پایداری
۲. قبول مسئولیتهای مورد نیاز جامعه
۳. همیاری در کارهای نیک
۴. کمک به تأمین هزینه اداره جامعه
۵. صبر اجتماعی
۶. حفظ محیط زیست
دستۀ پنجم: مسئولیتهای سیاسی
۱. قیام برای خدا
۲. تشکیل حکومت اسلامی
۳. فرمانبرداری از پیشوایان الهی جامعه
الف - تعابیر ایجابی
ب - تعابیر سلبی
ج - بیان نمونههای تاریخی
۴. یاری و پشتیبانی پیشوای جامعه اسلامی
۵. انتخاب کارگزاران شایسته
۶. همفکری برای اداره امور جامعه
دستۀ ششم: مسئولیتهای مبارزاتی
اهداف جعل مسئولیتهای مبارزاتی در دیدگاه وحیانی
الف - دفاع از کیان اسلام و مسلمانان
ب - تصفیه امت اسلامی
ج - پایان دادن به درگیریهای کشورهای اسلامی
د - دفع مفسدان از صحنه روزگار و حفظ جامعه انسانی از تباهی
ه - برچیدن بساط کفر و بتپرستی
انواع مبارزات در قرآن
الف - دفاعی
ب - آزادیبخش (برونمرزی)
ج - اصلاحی (درونگروهی)
د - تنبیهی
لوازم پیروزی در مبارزه
الف - فرمانده لایق
ب - معنویت
ج - صبر
د - هوشیاری در برابر جنگ روانی
۱. دفاع از سرزمین اسلامی
اخلاقیات دفاع
الف - انگیزه الهی
ب - عدم تعرض به غیرنظامیان
ج - پرهیز از تعدی
د - پذیرش پیشنهاد صلح
هـ - عدم تخریب مکانهای مقدس
و - وسیله دیدن خود و مغرور نشدن
۲. کمک به جبهههای نظامی
۳. مرزداری
۴. حفظ اسرار و اخبار نظامی
۵. توانمندسازی نظام اسلامی در برابر دشمنان
۶. مقاومت در برابر دشمنان
۷. نبرد در راه رهایی مسلمانان تحت ستم
پیمان همبستگی نظامی کشورهای اسلامی
جمعبندی و نتیجهگیری
فصل پنجم: مدل و نظریۀ مسئولیتپذیری اجتماعی وحیانی
پیشگفتار
چیستی مدل، نظریه و الگو
الف - مدل
ب - نظریه
ج - الگو
مدل قرآنی مسئولیتپذیری اجتماعی
تبیین مدل قرآنی
الف - تبیین عوامل انگیزشی
ب - تبیین مسئولیتها
ج - تبیین کارکردهای کلان
۱. حل آسیبهای اجتماعی
۲. تأمین نیازهای بنیادین جامعه
۳. استیفای حقوق افراد جامعه
۴. استیفای حقوق معنوی مسئولیتپذیران
د - تبیین برایند کلی
نظریه مسئولیتپذیری اجتماعی قرآنی
جمعبندی و نتیجهگیری
نتایج و پیشنهادها
الف - یافتهها
ب - پیشنهادهای علمی و پژوهشی
ج - پیشنهادهای عملیاتی و ترویجی
نمایۀ آیات
نمایۀ موضوعی
فهرست منابع و مآخذ
تمامی حقوق این پایگاه به پژوهشگاه قرآن و حدیث تعلق دارد
