کتاب "معناشناسی شناختی در کاربست متون وحیانی" تألیف حجت الاسلام دکتر شعبان نصرتی و حجت الاسلام دکتر محمد رکعی، به زبان فارسی از آثار پژوهشگاه قرآن و حدیث منتشر شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قرآن و حدیث، "معناشناسی شناختی" یکی از روش های نوین معناشناسی است که به تازگی حضور خود را در عرصه فهم متون دینی اعلام کرده است و از زمانی که این مکتب چشم اندازی جدید و تأثیر گذار فرا روی پژوهشگران دینی قرار داده است، اصول و مبانی آن در ساحت متون مقدس اسلامی یعنی قرآن و روایات آزموده نشده است.
کتاب پیش رو تلاش می‌کند تا اصول، مبانی و نظریات این روش معناشناسانه را در عدم تعارض با ضروریات دینی ارائه نماید و کارکردهای بدیع آن را در فهم متون دینی به نمایش بگذارد.
آنچه این کتاب دنبال می کند نه تنها تقلید و ترجمه آثار معناشناسی شناختی در توضیح و تشریح اصول و نظریه های معناشناسی نیست، بلکه زمینه بومی‌سازی و گسترش نظریه‌های زبان شناختی فهم متون را نیز فراهم می کند.
به طور خلاصه کتاب معناشناسی شناختی در کاربست متون وحیانی به نوعی کاربردسازی و رفع نواقص آثار پیشین به ویژه کتاب ارزشمند معناشناسی شناختی قرآن است.
این اثر مبانی نظری و قواعد را در دو بخش ساخت معنا و کشف معنا از یکدیگر تفکیک کرده است. در بخش اول به مباحث ساخت معنا اختصاص یافته و بخش دوم نیز به مباحث کشف معنا اشاره دارد.
در بخش ساخت معنا و در فصل ابتدایی کتاب، به معرفی اصول و مبانی معناشناسی شناختی اشاره دارد و آنها را با اصول و مبانی مطرح در تفسیر آیات قرآن و فهم معانی روایات بررسی کرده است؛ یعنی اینکه آیا این اصول و مبانی معناشناسی شناختی با اصول فهم آیات و روایات تعارضی دارند یا خیر.
همچنین تلاش شده است شبهاتی که درباره به کارگیری قواعد معناشناسی شناختی در آیات و روایات مطرح شده را پاسخ دهد و نظریه اصلی معناشناسی شناختی را که «مفهوم سازی» است در استنباط آیات و روایات ارائه نماید.
در بخش دوم نیز علاوه بر معرفی قواعد کاربردی در استنباط از آیات و روایات به افزوده هایی نیز بر این قواعد اشاره شده است؛ یعنی تنها به معرفی این قواعد در کتاب های زبان شناسی بسنده نشده، بلکه به بسط و گسترش آن نیز اشاره شده است و تلاش شده این قواعد به نوعی بومی سازی گردد.
همچنین در این کتاب با بررسی برخی آیات و روایات با روش معناشناسی، نشان داده شده که می توان این قواعد را در کشف معنا از آیات قرآن و روایات نیز به کار گرفت.
در بخش کشف معنا نیز ابتدا مقدمه ای درباره متن به نگارش درآمده و در فصل دوم نشان داده شده که چگونه می توان قواعد معناشناسی شناختی را در آیات و روایات به کار گرفت.
همچنین استخراج معنا از آیات و روایات در موضوعاتی مثل معرفت، علم، ایمان و در برخی روایات خاص مانند روایات مربوط به امام حسین علیه السلام و روایات دعا در بخش آخر این کتاب ارائه شده است.
با توجه به این رویکرد، پژوهش حاضر در دو بخش و چهار فصل سامان یافته است که به قرار ذیل می باشد:
بخش اول: ساخت معنا (فعالیت ذهن)
فصل اول: اصول و مبانی شناختی در کاربست متون وحیانی
فصل دوم: نظریات
بخش دوم: کشف معنا (فعالیت مفسر)
فصل اول: اصول و مبانی
فصل دوم: قواعد فهم متن در معناشناختی
کتاب "معناشناسی شناختی در کاربست متون وحیانی" از آثار پژوهشکده کلام اهل بیت علیهم السلام و تألیف حجت الاسلام دکتر شعبان نصرتی و حجت الاسلام دکتر محمد رکعی، به زبان فارسی، در قطع رقعی، در ۳۷۰ صفحه به نگارش درآمده است و در سال ۱۳۹۹ با همکاری نشر موسسه معارف اهل بیت علیهم السلام منتشر شده است.
