حجت الاسلام دکتر زهیر دهقانی آرانی در شانزدهمین نشست علمی از سلسله جلسات و نشست های هفتگی "دین و چالش های روز" به پرسش هایی در موضوع مهدویت پاسخ داد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه قرآن و حدیث،حجت الاسلام دکتر زهیر دهقانی آرانی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و استاد مرکز تخصصی مهدویت در نشست علمی "گونه شناسی چالش های تحقیقات غربیان در موضوع مهدویت و راهکارهای حوزه علمیه در قبال آن" از شانزدهمین نشست از سلسله جلسات و نشست های "دین و چالش های روز" ویژه "چهارشنبه های اعتقادی" با اشاره به عدم سبقه طولانی مهدویت‌پژوهی در غرب گفت: علت اصلی ورود مستشرقان به موضوع مهدویت، ظهور و بروز چند مدعی مهدویت در نیمه دوم قرن نوزدهم در چند نقطه از جهان اسلام بود که توجه غربیان را به دلایل سیاسی و اعتقادی آن جلب نمود اما روند توجه غرب به مهدویت رو به رشد است و امروزه مهدویت، به یک موضوع مهم برای مستشرقان تبدیل شده است.
دکتر دهقانی، در تقسیم‌بندی مباحث متفکران غرب پیرامون مهدویت ابراز داشت: برخی درباره اصالت و خاستگاه مهدویت سخن گفته‌اند؛ مثلاً برخی از مستشرقان ادعا کرده‌اند که مهدویت در قرآن نیامده یا امر مهدویت، یک نسخه کپی شده از ادیان سابق است یا مهدویت بعد از پیامبر و در طول تاریخ شکل گرفته است و برگرفته از وحی الهی نیست. همچنین عده‌ای دیگر از مستشرقان، پیرامون امر مهدویت در شیعه و اهل‌سنت تحقیق کرده‌اند؛ یعنی به تفاوت‌های مهدویت در نگاه شیعه و اهل‌سنت پرداخته‌اند. در زمینه مهدویت شیعی پس از انقلاب اسلامی ایران نیز برخی مستشرقان از جمله «اتان کلبرگ» نظریاتی مطرح نموده‌اند.
حجت الاسلام دکتر دهقانی افزود: موضوع دیگری که برای برخی مستشرقان بسیار جذاب است، بررسی علائم ظهور می‌باشد لذا بررسی‌هایی پیرامون خسف بیداء، سفیانی یا به‌ویژه دجال صورت گرفته است.
وی افزود: موضوع مهم دیگری که برای برخی خاورپژوهان مطرح بوده، فرقه‌های مرتبط با مهدویت است؛ زیرا در طول تاریخ اسلام، فرقه هایی در شیعه و اهل‌سنت از جمله: کیسانیه، اسماعیلیه، واقفیه، احمدیه و مهدیه سودان وجود داشته که شخصی را به عنوان منجی یا مهدی موعود معرفی کرده‌اند.
ایشان، چالش‌ها و شبهات غرب درباره مهدویت را به دو دسته تقسیم کرد و گفت: اولین چالش، محتوایی و روشی است و چالش دوم، چالش عَرضه‌ای می‌باشد. برخی محتواهای غربی درباره مهدویت، چالش برانگیز است؛ مثلاً آقای اتان کلبرگ در مقاله «از امامیه تا اثنی عشریه» ادعا کرده که امامیه، از ابتدا قائل به دوازده امام نبوده و در طول زمان اثناعشری شده است که این قبیل چالش‌ها به دلائل مختلفی از جمله استفاده از منابع نادرست، پدید آمده است.
دکتر دهقانی در ادامه به مواردی همچون تک‌بُعدی نگری و وجود پیش‌فرض‌های غلط برخی مستشرقان پیرامون مهدویت اشاره کرد و این موارد را سبب بروز برداشت‌های نادرست و ناقص معرفی نمود.
ایشان در پایان اظهار داشت: چالش نوع دوم، چالش رسانه‌ای و عرضه‌ای است. ما از نظر محتوا، اطلاعات و مفاهیم عمیق دینی، کمبودی نداریم اما چرا دچار چالش‌های محتوایی می‌شویم؟ چون در یک محیط بسته به سر می‌بریم و بروندادی از محتواهای دینی خود به بیرون نداریم. گرچه جهان غرب نیز اجازه عرضه درست مفاهیم شیعی را نمی‌دهد اما ما نیز در این زمینه کم کاری کرده‌ایم.
لازم به ذکر است نشست علمی "گونه شناسی چالش های تحقیقات غربیان در موضوع مهدویت و راهکارهای حوزه علمیه در قبال آن" از شانزدهمیننشست از سلسله جلسات و نشست های "دین و چالش های روز" ویژه "چهارشنبه های اعتقادی" از سوی پژوهشگاه قرآن و حدیث، انجمن کلام اسلامی حوزه، کمیته مرکزی کرسی های آزاداندیشی حوزه های علمیه و مرکز آموزش های کاربردی دفتر تبلیغات اسلامی قم با ارائه و سخنرانی حجت الاسلام دکتر زهیر دهقانی آرانی، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و استاد مرکز تخصصی مهدویت در روز چهارشنبه ۹ اسفند ماه ۱۴۰۲ از ساعت ۲۱ تا ۲۲ به صورت وبیناری برگزار شد.
برگزاری سلسله جلسات و نشست های "دین و چالش های روز" هر هفته روزهای چهارشنبه از ساعت ۲۱ تا ۲۲ با ارائه و سخنرانی پژوهشگران و اساتید برجسته حوزوی و دانشگاهی از ایران و خارج از کشور به همراه پرسش و پاسخ، به صورت وبیناری برگزار می شود.
دریافت صوت جلسه شانزدهم👇
