پيش گفتار

بدون ترديد ، بخشى از موفقيت ها و كاميابى هاى بشر در گرو تربيت جنسى است ؛ چرا كه تكامل و تعالى انسان ، بسته به تربيت و خودسازى در همه ابعاد وجود اوست و غريزه جنسى يكى از اين ابعاد است . لذا هر مكتبى كه ادعاى تأمين سعادت بشر را دارد ، بايد براى غريزه جنسى ، برنامه داشته باشد و پاسخ روشنى به آن دهد .
در برخورد با اين بخش از ماهيت انسان ، مكاتب مختلف ، واكنش هاى متفاوتى نشان داده اند . برخى مركز ثقل حيات انسان را غريزه جنسى شمردند و در ارضاى اين غريزه ، راه افراط را در پيش گرفتند كه منجر به پيدايش بى بند و بارى جنسى گرديد . از سوى ديگر ، برخى به بهانه تقدّس و تديّن ، اين بخش از ماهيت انسان را ناديده گرفتند و حتى سخن گفتن از آن را نادرست دانستند كه موجب پيدايش پديده تَبتُّل و رُهبانيت جنسى در صدر اسلام شد و ممكن است رگه هايى از آن ، در هر زمانى وجود داشته باشد .
پرسش اساسى اين است كه : اسلام ، چه برنامه اى براى تربيت جنسى دارد ؟ و اين برنامه از چه منطقى پيروى مى كند ؟ در آموزه هاى دينى ما ، گزاره هاى فراوانى در اين باره وجود دارد و تحقيقات متفاوتى نيز در اين باره انجام شده و هر كدام با رويكردى خاص به اين مسئله پرداخته اند . ساده ترين كار در قلمرو مطالعات دينى ، جمع آورى آيات و احاديث و ارائه آنها در يك طبقه بندى ساده است كه هر چند نيازمندِ به كار بستن روش هاى فقه الحديثى است ، اما كار چندان پيچيده اى نيست . پژوهش عميق تر ، آن است كه اصول و مبانى آموزه ها استخراج شود و سپس مدل مبتنى بر آموزه هاى دينى طراحى گردد .
پژوهش حاضر كه به همت جناب حجة الاسلام و المسلمين آقاى دكتر على نقى فقيهى انجام شده است ، در صدد است تا با عبور از لايه هاى ظاهرى گزاره ها ، معارف نهفته در عمق آنها را به دست آورده ، در قالبى علمى ارائه كند . از نقاط قابل توجه اين پژوهش ، يكى گستره متون دينى مورد استفاده و ديگرى اهتمام پژوهشگر به كشف مبانى و اصول و ارائه آنها در

كنار روش هاى تربيت جنسى است . بر اهل تحقيق ، پوشيده نيست كه تحليل گزاره هايى تا اين اندازه گسترده و استخراج مبانى و اصول حاكم بر گزاره هاى به ظاهر پراكنده ، كارى سخت و دشوار است .
طرح اين پژوهش ، توسط محقق محترم به اين واحد ارائه شد و پس از طى مراحل علمى و ادارى ، اجراى آن آغاز گرديد . در آغاز ، منابع حديثى لازم براى طرح ، از سوى اين واحد ، در اختيار محقق محترم قرار گرفت . سپس با توجه به اهميت و حساسيت طرح ، نتيجه تحقيق و متن تدوين شده ، توسط دو تن از كارشناسان و متخصصان علوم اسلامى و روان شناسى مورد ارزيابى قرار گرفت . اين واحد نيز بر اساس مسئوليت علمى خود به بررسى طرح پرداخت و نتيجه بررسى ها و ارزيابى ها را به اطلاع پژوهشگر محترم رساند و مقرر شد اصلاحات مورد توافق ، توسط اين واحد و زير نظر پژوهشگر محترم ، انجام شود . بدين منظور جناب حجة الاسلام حمزه عبدى ^۱ در چارچوب نتايجِ تدوين شده ، به اصلاح متن پرداختند و بر اساس تئورى «خويشتندارى ـ ازدواج» ـ كه برگرفته از متون دينى است ـ ، اصول ، مبانى و روش ها را تنظيم نمودند .
در پايان ، از جناب حجة الاسلام و المسلمين آقاى دكتر على نقى فقيهى كه اين پژوهشِ نه چندان آسان را سامان دادند ، تشكر مى كنيم و براى ايشان آرزوى توفيق بيشتر داريم . همچنين از آقايان دكتر محمود گلزارى و حجة الاسلام و المسلمين دكتر مسعود آذربايجانى كه زحمت نظارت و ارزيابى اين پژوهش را بر عهده داشتند ، سپاس گزاريم . از همكاران پژوهشگر محترم و جناب حجة الاسلام حمزه عبدى نيز كه در سامان يافتن اين پژوهش ، نقش داشتند ، تشكر مى كنيم .
همچنين بر خود ، لازم مى دانيم از گروه «تدوين دانش نامه هاى حديثى» پژوهشكده ـ كه منابع حديثى لازم براى اين طرح را در اختيار اين واحد قرار دادند ـ ، صميمانه تشكر كنيم .
از كليه صاحب نظران ، درخواست مى كنيم كه با ارائه ديدگاه هاى خود ، ما را در طراحى و اجراى هر چه بهتر پژوهش هاى دينى ـ روان شناختى يارى دهند .
واحد حديث و علوم روان شناختى
پژوهشكده علوم و معارف حديث